Donderdag 15 januari 2015
Op het podium straalt jazzsaxofonist James Carter de waardigheid uit van een koning. Hij staat er als een man die overtuigd is van zijn capaciteiten en het derhalve niet nodig acht om de toeschouwer te intimideren met grootdoenerij. Carter blijft onder alle omstandigheden een bescheiden en vooral hartelijk mens. Wie ooit een van zijn concerten heeft bijgewoond, weet hoe hij het doet: de goedmoedige reus met zijn atletisch voorkomen verwelkomt het publiek met een paar warme woorden; zelfs zij die vele jaren ouder zijn dan hij krijgen het gevoel dat ze op bezoek zijn bij hun vader. James Carter onderhoudt zich met zijn gasten alsof ze bij hem op theevisite zijn. Ja, bij hem voelt iedereen zich veilig; met een gerust hart wacht men de eerste klanken af waarmee de vriendelijke muzikant zijn concert inzet.En dan is het gedaan met de rust. Carter blaast compleet het dak eraf. Zonder zich ook maar een moment in te houden geeft hij alles wat hij in zich heeft, vanaf de eerste tot en met de laatste seconde. We zien hier een menselijke vulkaan in werking. Ooit kon men Carter bewonderen op het North Sea Jazz Festival; hij trad toen op als een van de laatste attracties. Zij die erbij waren zullen zich vooraf afgevraagd hebben of ze het na zeven uur non-stop muziek wel op konden brengen om er nog zo’n anderhalf uur aan vast te plakken. En of ze dat konden! Carter hielp namelijk. De artiest, die op zijn saxofoons te keer ging als Harry Potter op zijn bezemsteel tijdens een potje Quidditch, gaf de luisteraar onmiddellijk alle energie terug die hij of zij in de loop van het bijna negen uur durende jazz feest verloren mocht hebben. Toen de charismatische muzikant uiteindelijk zijn gehoor uitzwaaide met een oprecht gemeend welterusten, was iedereen weer even fris als aan het begin van ‘swerelds beroemdste jazz evenement.
Dat is het effect dat deze in Detroit geboren saxofonist uitoefent op zijn publiek. Zijn muziek werkt enerverend; na afloop van zijn optreden is er bij niemand meer sprake van enige vermoeidheid. Of hij na een dergelijke uitbarsting zelf misschien de tong op de schoenen heeft hangen? Waarschijnlijk niet. Carter beheerst het zogeheten circulaire ademhalen, een techniek die hem in staat stelt om onophoudelijk door te blijven blazen. Hij hoeft geen moment op adem te komen en blijft maar doorgaan. En dat doet hij met groot vertoon van macht. Niet voor niets wordt hij beschouwd als een van de laatste afstammelingen in de lijn van de grote jazzsaxofonisten – we noemen bijvoorbeeld Coleman Hawkins, Stan Getz, John Coltrane; giganten die virtuositeit paarden aan een overweldigend geluid.
Op zijn platen houdt James Carter de nalatenschap van zijn illustere voorgangers in ere. Hij kent de geschiedenis van zijn genre op zijn duimpje en zet binnen een en dezelfde compositie klassieke klanken naast wervelende free jazz improvisaties. Hij beheerst niet alleen alle stijlen, maar ook alle saxofoons, van de kleine piccolo tot en met de angstaanjagende subcontrabassaxofoon, een geval dat nog boven de lange artiest uittorent. Een variant op dat laatste instrument had hij toentertijd op het North Sea Jazz festival bij zich. De toeschouwers konden niet wachten totdat hij dit monster eindelijk eens beklom. En hij stelde hen niet teleur. Het Ahoy personeel heeft naderhand de muren van de zaal wellicht moeten stutten, want de bassen van de subcontra dreunen behoorlijk door.
Zondag draait Oud Anders drie fraaie nummers van de sympathieke saxofonist. De muziek is afkomstig van zijn albums ‘Chasin’ the Gypsy’ en ‘Gardenias for Lady Day’, respectievelijk gewijd aan Django Reinhardt en Billie Holiday.
Playlist OUD ANDERS, zondag 18 januari 2015 op AAFM van 22.00 tot 23.00 uur
01. Nuages - James Carter - 5.37
02. Cantate Dominus Illuminatio Mea I, II, III, IV - Franz Tunder - 5.58
03. Ensembles of Note - Larry Polansky - 7.32
04. Sei Intonazioni IV: Deciso. Mosso e Ritmico - Nicola Japelli - 2.58
05. Strange Fruit - James Carter - 4.20
06. Strijkkwartet Op. 18, No. 3: Allegro - Beethoven - 2.51
07. Kebadaya - Catherine Jauniaux & Tim Hodgkinson - 4.12
08. Kilfenora-My Laddie Sits Ower Late Up - Kathryn Tickell - 3.06
09. Chasin' the Gypsy - James Carter - 4.02
10. Something Out of the Blue - Laura Mvula -2.40
