Donderdag 1 januari 2015
De voortdurende ontdekkingstocht naar sounds van eigenzinnige artiesten heeft Oud Anders meer dan eens naar Japan geleid. Daarmee willen we niet zeggen dat muzikanten op de oosterse eilandstaat altijd het patent hebben op de nieuwste ontwikkelingen binnen de diverse genres. Om daarvan op de hoogte te blijven doet u er goed aan om een platenlabel als John Zorn’s Tzadik in de gaten te houden. We moeten echter vaststellen dat Japanse muzikanten de eventueel door anderen bedachte vernieuwingen tot in het extreme doorvoeren, en het niveau dat ze weten te bereiken ligt vaak een stuk hoger dan dat van de bands waaraan ze zich spiegelen. De groep Koenjihyakkei vertegenwoordigt al jaren het beste wat de progressieve rockscene van Japan te bieden heeft. Sommige critici gaan in hun waardering van het collectief zelfs zo ver dat ze de band de grootste van alle op dit moment opererende rock acts ter wereld noemen. Dat is erg veel lof voor een groep waarvan u de naam waarschijnlijk niet eens kent, en - nog waarschijnlijker - al nauwelijks zult kunnen onthouden. Om bij die naam te beginnen, ze betekent zoiets als ‘de honderd attracties van Koenji’. Het gebied Koenji behoort tot Suginami, een van de 23 deelgemeentes van Tokyo; de naam werd ontleend aan de tempels die er staan. Het gebied kent weinig nieuwbouw en is rijk aan allerlei oude winkeltjes voor tweedehands spullen, restaurants en boetiekjes voor alternatieve kleding. Vergelijkt u het maar met Carnaby Street in London, of Soho in New York. Alles wat jong en hip is in Tokyo vindt zijn weg naar Koenji. En waar de jeugd zich bevindt, bloeit in de regel de muzikale avant-garde.
De muziek die Koenjihyakkei brengt wordt kortweg aangeduid met de term ‘Zheul’. Het staat voor een complexe fusie van rock, punk, neoklassiek, jazz, folk en minimal music. Letterlijk betekent het woord ‘hemels’, aldus Chris Vander, oprichter van de Franse alternatieve rockgroep Magma. Hij ontwierp voor zijn band een volledig nieuwe taal om de muziek expressiever te maken. Klanken waren belangrijker dan betekenis; tot op heden bestaat er dan ook geen woordenboek voor het Kobaïaans, zoals hij de taal noemde. Het Kobaïaanse ‘Zheul’ werd echter een op zichzelf staand woord dat verwees naar de bijzondere mengelmoes van genres die Magma hanteerde. De muziek sloeg vooral aan in Japan, waar een groep als Koenjihyakkei het verder ontwikkelde.
Zheul werd dus niet door de leden van Koenjihyakkei uitgevonden. Hun stijl van spelen is echter uniek. De band verplettert het publiek met een groot vertoon van virtuositeit op alle instrumenten, of dat nu een saxofoon is, een keyboard, de elektrische gitaar, drums of de menselijke stem. Dan wisselt de aard van de muziek voortdurend, en alles wordt uitgevoerd met een snelheid die de luisteraar naar adem doet happen. Een concert van de band laat de bezoeker dan ook achter met het gevoel dat hij zojuist een ritje in een rollercoaster heeft gemaakt.
Komende zondag draait Oud Anders het nummer ‘Tziidall Raszhisst’ Dat is Kobaïaans voor…tja, wie zal het zeggen?
Playlist OUD ANDERS, zondag 4 januari 2015 op AAFM van 22.00 tot 23.00 uur
01. Wire Shock - Brian Eno - 5.28
02. Agape Love - Elvin Jones - 5.53
03. Hymn to Bacchus - Daemonia Nymphe - 7.28
04. Images: Livre I - Reflets Dans L'eau - Claude Debussy - 4.30
05. Tziidall Raszhisst - Koenjihyakkei - 7.13
06. Fly and Collision of Comas Sola - Tangerine Dream - 13.31
07. Daylight and the Sun, Antony and the Johnsons - 6.20
