Donderdag 13 november 2014
Een hemelse maagd in onze betekenis van het woord was ze zeker niet, de Assyrische koningin Semiramis. Als we één van de vele legendes mogen geloven die over deze heerseres de ronde deden, dan ontmoette ze haar man - de al evenzeer met mythes omgeven koning Ninus - in het bordeel waar ze de scepter zwaaide. In een ander verhaal treedt ze op als echtgenote van een officier van de koning. Dom genoeg stelde de vazal zijn vrouw voor aan zijn vorst, en deze zag er geen been in de bevallige Semiramis tot de zijne te maken. De arme officier werd gedwongen zichzelf van het leven te beroven, waarna het huwelijk tussen Semiramis en Ninus kon plaatsvinden.Aan welke versie we dan ook de voorkeur geven (er zijn er nog veel meer), geschiedkundigen zijn het er over eens dat er geen echte Semiramis bestaan heeft. Net zomin als een koning Ninus. Wel leefde er ene Sammuramat rond 800 voor Christus, een vrouwelijke regentes, maar die heeft zich waarschijnlijk naar de legende vernoemd.
De mythische Semiramis en haar echtgenoot dienen we verder terug in de tijd te plaatsen. Heel wat verder; een mist van 5000 jaar belemmert ons het zicht op de ‘authentieke’ figuren. En zoals dat ging in het midden oosten van weleer werden een groot aantal menselijke verworvenheden geprojecteerd op beiden, terwijl deze in werkelijkheid uitvindingen waren van allerlei slimme personen door de eeuwen heen. Zo zou Ninus als eerste mens op het idee gekomen zijn om met honden te gaan jagen en op paarden te rijden. We hebben dus heel wat aan hem te danken. O ja, natuurlijk bouwde hij Niniveh, de oude hoofdstad van Assyrië.
En Semiramis? Aan haar worden de hangende tuinen van Babylon toegeschreven. Ook zou ze de loop van Eufraat en Tigris door middel van kunstmatige oevers verlegd hebben. Het spijkerschrift kon ontcijferd worden dankzij een reliëf met inscripties dat zij liet uithouwen. Het volgende is echter veel interessanter: godvrezende historici zien in Semiramis de verpersoonlijking van het heidendom. De koningin aanbad de slang, in de oudheid vaak een symbool van het kwaad. Veelgoderij zou onder haar bewind ontstaan zijn en zich door haar invloed verspreid hebben over het hele midden oosten. Ook stelde ze haar eigen goddelijkheid veilig door in te spelen op de legende van de onbevlekte ontvangenis….! Volgens een oeroude voorspelling zou er een god/koning geboren worden uit ‘het zaad van de vrouw’, en hij zou de wereld verlossen. Nee, dat is niet het exclusieve verhaal van Maria en Jezus; dit geloof bestond al veel langer. Het christendom van het Nieuwe Testament heeft te pas en te onpas oude mythes van andere godsdiensten geïntegreerd in het eigen geloof, en het goddelijke verbond van moeder en zoon is daar een voorbeeld van. Hierboven stelden we al vast dat Semiramis nu niet bepaald voor onbeslapen mocht doorgaan, maar ze heeft het doen overkomen alsof er bij de conceptie van haar zoon geen man aan te pas was gekomen. En zo vond de heilige beeltenis van Semiramis en Tammuz zijn weg door alle tijden, beschavingen en werelden heen: de Piëta van moeder en kind. Semiramis, de moeder van God, werd door haar onderdanen aanbeden als de koningin van de hemel.
Over deze Semiramis schreef de Italiaanse componist Gioachino Rossini een opera, ‘Semiramide’. Voor zijn informatie over de legendarische vorstin baseerde hij zich op het toneelstuk dat Voltaire over haar schreef. Komende zondag laten wij u de instrumentale ouverture van deze opera horen, die door critici gezien wordt als een van de beste die ooit gecomponeerd werd. Sluit u de ogen en haalt u zich al luisterend de mythische verschijning van deze Oriëntaalse schone voor de geest. Zij stond gedurende duizenden jaren centraal in de culturele beleving van de mensheid, en als vrouw, moeder en godin vormde zij de inspiratiebron voor talloze religies: Semiramis, de koningin van de hemel.
Playlist OUD ANDERS, zondag 16 november 2014
01. I Want to Drive My Car - Neil Young - 3.10
02. N+R (Live is Friends) - Cecil Taylor - 4.07
03. Suite-F III.Courante - Silvius Leopold Weiss - 3.52
04. Judgement Day - Diamanda Galas - 7.51
05. My Funny Valentine - Miles Davis - 6.00
06. Three Pieces For Clarinet Solo, movement 3 - Igor Stravinsky - 1.10
07. Semiramide Ouverture - Gioachino Rossini - 11.37
08. I'm So Lonesome I Could Cry - Hank Williams - 2.46
