Donderdag 4 september 2014
Voor de start van het nieuwe seizoen doet Oud Anders een greep uit een aantal reuzen van de muziekgeschiedenis. Karlheinz Stockhausen, Bela Bartok, Bix Beiderbecke en Bill Monroe luiden het komende jaar in. Gezamenlijk staan deze heren, ieder voor zich een belangrijke vertegenwoordiger van hun genre (respectievelijk modern klassiek, jazz en bluegrass), garant voor een ijzersterke openingszet. Hieronder beschrijven we in het kort de eerste twee muzikanten uit dit indrukwekkende rijtje.Aan Stockhausen hebben we al eens eerder aandacht besteed. Dat zullen we ook in de toekomst blijven doen, want muzikaal gezien valt er genoeg te halen bij deze geluidsalchemist. In deze uitzending willen we echter ’s mans merkwaardige ‘geloofsovertuiging’ benadrukken. Nam Karlheinz zichzelf serieus toen hij de wereld liet weten een afgezant te zijn van het zonnestelsel Sirius? Uitsluitsel hierover niet te geven, maar zij die het voorrecht hadden om te gast te zijn bij de componist, wezen op het buitengewone interieur van ‘s mans woonstee. Alles leek in gereedheid gebracht om de stratosfeer in te reizen, hetzij een theekransje te organiseren voor buitenaardsen en hun illustere vertegenwoordiger op onze planeet.
Zo gaat het er ook aan toe in Stockhausen’s ‘Sirius’, een compositie voor vijf groepen zangers en instrumentalisten. Het beschrijft een muzikale seance waarin vier bewoners van de ruimte rondom de mythische ster afdalen naar de aarde om ons te verlichten met hun hogere wijsheid. Volkomen krankzinnig, zegt u, en natuurlijk hebt u gelijk. Stockhausen’s muziek begoochelt de zinnen echter zozeer dat u zichzelf al halverwege een Close Encounter of the Third Kind waant. De aantallen bezoekers vóór en na een opvoering van het stuk zijn nooit met elkaar vergeleken, maar mochten de cijfers na afloop beduidend lager uitvallen, dan zou Stockhausen zelf het er waarschijnlijk op houden dat sommigen door buitenaardsen afgevoerd werden, eerder dan dat ze zich door zijn vreemde klanken lieten wegjagen…
Ook aan Bela Bartok hebben we ooit een artikel gewijd. Er valt niets buitenaards aan de muziek van de Hongaar te bespeuren. Integendeel! Als weinig anderen reflecteert Bartok nu juist de razendsnelle ontwikkelingen op onze aardbol aan het begin van de twintigste eeuw. De hectische, jagende muziek van zijn strijkkwartetten vertoont een veelvoud aan ingewikkelde technische nieuwigheden die elkaar in hoog tempo afwisselen. Het doet in alles denken aan de mallemolen waarin de moderne mens plotseling terechtgekomen was; een stroomversnelling van technologische, politieke, esthetische en ethische omwentelingen. Bartok’s composities bezorgen u dan ook een intensieve luisterervaring die u naar adem doet snakken. Van hem laten wij u een deel uit zijn vierde strijkkwartet horen, het Prestissimo con Sordino.
Karlheinz Stockhausen: Cancer zu Libra aus Sirius (1975 - 1977)
Playlist OUD ANDERS, zondag 7 septhember 2014 op AAFM van 22.00 tot 23.00 uur
01. Happy Go Sucky Fucky - Die Antwoord - 4.11
02. Missa Pastoril: Kyrie - Jose Mauricio Garcia Nunes - 2.37
03. Harlem Nocturne - Esquivel - 2.31
04. Electronic Symphony - Return To The Cosmos - Hiroaki Minami - 8.50
05. Medley Of I. Jones' Dance Hits - Bix Beiderbecke, Frank Trumbauer & Jack Teagarden - 4.53
06. Ballu Logudose - Efisio Melis en Antonio Lara - 2.46
07. Sternklang: Anfang - Karlheinz Stockhausen - 4.10
08. New River Train - Bill Monroe - 3.38
09. String Quartet No.4: Prestissimo, Con Sordino - Bela Bartok - 2.59
10. Malaguena - Esquivel - 3.15
