Donderdag 1 mei 2014
Oud Anders wijkt komende zondag af van de gebruikelijke programma indeling. Dit keer staat niet zozeer de muziek zelf centraal als wel een debat over alle facetten van de cultuur ten tijde van de Belle Epoque. Een hoofdrol is daarbij weggelegd voor gast Wing Drijber, de PR-manager van het Almelose muziektheater Servus. Welke trends deden er tegen het einde van de negentiende hun intrede, wat verdween weer, wat bleef en gaf de aanzet tot latere ontwikkelingen? Schilderkunst en architectuur komen ruim aan bod, maar helemaal zonder muziek doen we het natuurlijk niet: rode draad in deze uitzending zijn nummers uit de voorstellingen die Servus in de loop der jaren aan het Almelose publiek gepresenteerd heeft. Wij noemen in dit verband De Mikado van het Britse duo Gilbert en Sullivan; Treemonisha van ragtime pianist Scott Joplin; Die Csardasfürstin van Emmerich Kalmann en de huidige productie, de musical Moulin Rouge.
Tijdens de opname van deze special maakte de heer Drijber dankbaar gebruik van de hem geboden vrijheid. In volle vaart gaf hij een heldere uiteenzetting over de periode 1870-1914 ten beste, daarbij dicht op de hielen gezeten door de heren van Oud Anders. Deze laatsten, culturele omnivoren als ze zijn, hebben zo links en rechts ook nog wel het een en ander van de kunstgeschiedenis opgestoken. Tegenover de alwetendheid van de gast moesten zij het echter afleggen. Geen wonder, want bovengenoemde voorstellingen behoren allemaal tot de Belle Epoque. Wing Drijber heeft jaren de tijd gehad om zich in dit interessante tijdvak te verdiepen.
Wat kwam er tijdens dit enerverende gesprek langszij? Teveel om hier allemaal even uitvoerig te behandelen. Wij geven u dan ook slechts een indruk van het gebodene. Zo werd er ingegaan op het logische verband tussen het in de Belle Epoque zo populaire Japonisme, de kleurvlakverdeling van Vincent van Gogh, de affichekunst van Jugendstil artiest Alfons Mucha en postimpressionist Toulouse-Lautrec, en uiteindelijk het fauvisme van Henri Matisse. Ook werd er aandacht besteed aan de onderwerpkeuze van deze kunstenaars. Met voorbeelden als Lautrec’s afbeeldingen van beroemde Moulin Rouge danseressen en Mucha’s schilderijen van actrice Sarah Bernhardt mogen we stellen dat artiesten uit de wereld van het amusement een sterrenstatus kregen als nooit tevoren. Dit alles dankzij de kunst.
Onze huidige neiging om entertainers tot cultuuriconen te maken stamt regelrecht uit de Belle Epoque. Filmposters en videoclips brengen de artiest meer dan levensgroot, en net zoals 150 jaar geleden is het niet meer de ethiek die bepaalt of een kunstwerk grote waarde heeft, maar de vernieuwende esthetiek. Op danseressen van nachtclub annex bordeel de Moulin Rouge werd niet langer neergekeken; tijdens hun carrière behoorden ze integendeel tot de meest gevierde beroemdheden van Parijs. We hebben het nu over illustere artiesten als Jane Avril en Louise Weber. Over deze laatste dame had de heer Drijber nog een aardige anekdote te vertellen. Het is bekend dat Louise Weber - bijgenaamd La Goulue, Het Beest – tijdens haar optredens in de Moulin Rouge ondergoed droeg waarop twee rode harten geborduurd waren. Bij een erotische dans als de Cancan werden de benen hoog opgeworpen om de toeschouwers een blik te gunnen op de lingerie van de dames. U begrijpt hoe een en ander te werk ging: mannen die zich in allerlei bochten wrongen om zoveel mogelijk te zien van wat normaal gesproken onder veelvoudig gelaagde rokken schuilging, staarden opeens in twee vurige ogen. De rode ogen van Het Beest.
Of we die rode harten ook te zien krijgen in de voorstelling van Servus? Als de slimme PR-manager die hij is, beantwoordde de heer Drijber die vraag als volgt: "Dat moet je zelf maar gaan zien…!"
'El Tango de Roxanne' uit de musical Moulin Rouge
Playlist OUD ANDERS, zondag 4 mei op AAFM, van 22.00 tot 23.00 uur
01. Children of the Revolution - Bono - 2.59
02. Les Contes d'Hoffmann: Belle Nuit - 4.30
03. Syrinx - Claude Debussy - 2.33
04. The Mikado: Braid the Raven Hair - Gilbert and Sullivan - 3.21
05. Treemonisha: Superstition - Scott Joplin - 3.39
06. Die Csardasfürstin: A Lanyok, a Lanyok, a Lanyok Angyalok - Imre Kalmann - 3.46
07. Jack in the Box: Prélude - Erik Satie - 1.30
