Donderdag 16 maart 2023
We beginnen dit artikel met een correctie: in de uitzending Oud Anders die u zondagavond 19 maart 2023 gaat horen noemen we Kali Malone een Zweedse componiste. Die fout hadden we gemakkelijk kunnen voorkomen door even op Wiki te kijken. Ze is namelijk een Amerikaanse, geboren in Denver, maar woont al sinds 2012 in Zweden. Daar heeft ze elektroakoestische muziek gestudeerd aan het Kungliga Musikhögskolan i Stockholm (het Koninklijk Muziekcollege te Stockholm). Voorlopig lijkt het erop dat ze wel in Zweden zal blijven. Maar je weet nooit; ze is pas 29.Zo jong nog, maar wereldwijd toch al zo gevierd: Kali’s elektroakoestische soundscapes winnen aan waardering bij elk album dat ze uitbrengt, en bij elk concert dat ze geeft. Dit niet omdat haar muziek bestaat uit prettige, eenvoudige DJ deuntjes waar jongeren in grote zalen op kunnen dansen; nee, haar werken zitten bepaald complexer in elkaar. Kali heeft de natuurwetenschappelijke kant van klanken bestudeerd en doet allerlei dingen die leken zoals ik, die van muziek houden maar geen muziek-theoretische ondergrond hebben, niet goed kunnen bevatten. Ik kan alleen maar afgaan op wat ik hoor. En wat hoor ik dan, bijvoorbeeld op het album Living Torch waarvan we u zondag het tweede deel laten horen?
Ten eerste is daar het geluid van het pijporgel. Dat is zo’n beetje het uitgangspunt van vrijwel alles wat Kali doet. Het kan heel goed zijn dat ze soms het instrument zelf niet bespeelt, maar het nabootst via een van de synthesizers die ze gebruikt. Het maakt niet uit, die klanken van het orgel komen steeds weer terug. U hoort langgerekte tonen die nauwelijks lijken te veranderen, maar op den duur toch verrijkt worden door de toevoeging van een klarinet, een trombone, of dat mysterieuze instrument de Boîte à Bourdons. Dat laatste is een soort hurdy-gurdy (een draailier) die elektrisch wordt aangedreven en aanhoudende klanken kan produceren.
Vervolgens haalt deze jongedame allerlei raadselachtige toeren uit met een stuk of wat digitale muziekprogramma’s, waarmee ze de muziek naar believen aanpast. Wat die programma’s precies doen gaat mijn verstand te boven; dit is het punt waar ik met mijn uitleg verstek laten gaan. En ook al zou ik het snappen, dan heeft de gemiddelde lezer van dit artikel er geen boodschap aan. U en ik willen weten hoe het klinkt, maar niet altijd hoe het met alle hoog-technologische snufjes in elkaar zit, nietwaar?
Misschien kunnen we de muziek van Kali Malone enigszins vergelijken met de sombere, dreigende drones van de elektroakoestische Française Eliane Radigue. In een interview heeft Malone de invloed van deze componiste op haar eigen werk bevestigd. Welaan, Radigue is dus een factor van betekenis, maar het zou me niet verwonderen als ze kennis heeft genomen van de vroege Klaus Schulze, de ambient van Brian Eno, of de minimal music van Phill Niblock. Al deze artiesten hadden iets met klanken die eeuwig voort lijken te duren maar vrijwel ongemerkt veranderen. Ja, noemt u hun muziek maar een paradoxale vereniging van stasis en dynamiek. Gaat u er zondag eens voor zitten; Living Torch II duurt ongeveer 15 minuten. Voor de liefhebbers!
PLAYLIST OUD ANDERS, ZONDAG 19 MAART 2023 OP AAFM, 19.00 - 20.00 UUR
01 Andanta - Frederico Morena Torroba - 3.44
Frederico Morena Torroba was een dirigent die zichzelf ook toelegde op componeren. Van zijn hand hoort u de Andanta, een fraai stuk voor akoestische gitaar. De uitvoerende artiest is Denis Azabagic uit Bosnië
02 Oxytocin - Billie Eilish - 3.30
We hebben in ons programma nu bijna alle nummers van Happier Than Ever gedraaid, het album dat de Amerikaanse zangeres Billie Eilish in 2021 uitbracht. Oxytocin is een van de resterende songs op die mooie plaat
03 Oasis - Eden Lonsdale - 14.38
Op het album Clear and Hazy Moons van de Britse componist Eden Lonsdale krijgt u iets te horen dat het midden houdt tussen minimalisme en jazzmuzikant Jan GarbarekEr komen een reeks instrumenten te pas aan zijn stuk Oasis, terwijl het gemiddeld toch klinkt als één langgerekte toon.
04 Sunrays Over Water - Avishai Cohen - 4.34
Zou Sunrays over Water een van de liefelijkste nummers zijn die jazztrompettist Avishai Cohen ooit geschreven heeft? Het lijkt er wel op. U kunt het werkje vinden op zijn album Flood uit 2008. Pianist Yonatan Avishai en percussionist Daniel Freedman staan hem bij
05 Ave Maris Stella - Laet Ons Mit Hogher Vrolicheit - 5.08
Maria Jonas en haar ensemble brengen hier 15e eeuwse muziek uit het Rijnland, toen Nederland en Duitsland eigenlijk nog niet als duidelijk begrensde staten bestonden. De taal van de teksten zijn dan ook half Nederlands en Duits. De schrijvers van deze muziek zijn onbekend
06 Living Torch II - Kali Malone - 15.00
- zie artikel -
07 A Love Song - Pauline Oliveros - 5.00
Avant-garde accordeoniste Pauline Oliveros heeft met het nummer A Love Song van haar moeilijk verkrijgbare album The Well and The Gentle uit 1985 een werk geschreven waar u bij weg kunt dromen. Maar dat kunt u bijna altijd bij de muziek van deze Amerikaanse, die zoveel betekend heeft voor de ontwikkeling van de digitale audiosoftware
08 Stay In The Dark - Lambert - 3.56
Harpiste Lavinia Meijer heeft hier Stay In The Dark van de ongrijpbare Duitse componist en pianist Lambert gearrangeerd. En ja, u weet het: speel wat dan ook op de harp en het wordt altijd mooi
