Donderdag 22 december 2022
Welkom op de Oud Anders pagina van omroep AAFM! Dat ik u met deze woorden wat persoonlijker begroet dan gewoonlijk heeft alles te maken met het feit dat de komende uitzending, dd. 25-12-2022, op Eerste Kerstdag valt. Dat gebeurt niet elk jaar. Dit wil niet zeggen dat ik de hele uitzending volgepropt heb met bekende of minder bekende kerstliedjes. Integendeel zelfs, vrees ik. In mijn muziekuurtje van zondag zit er eigenlijk maar één nummer dat ooit daadwerkelijk als kerstlied bedoeld was; voor de rest blijft het gebodene aan de seculiere kant. Maar wat heet – de aard van de nummers die ik voor deze feestelijke aangelegenheid heb uitgekozen sluit uitstekend aan op datgene wat u van een kerstuitzending mag verwachten. Voor het merendeel betreft het hier namelijk rustige, sfeervolle muziek, die zeer geschikt is om op de achtergrond uw kerstdiner op te luisteren.Wat betekent Kerstmis voor mij persoonlijk, opgevoed als ik was in de katholieke leer? Niet veel meer, helaas. Het belijden van een religie in welke vorm dan ook ligt al vele decennia achter me. Met weemoed denk ik terug aan mijn kinderjaren, toen ik nog wegliep met de gedachte aan het kindeke Jezus, de herdertjes die bij nachte lagen, en het engeltje dat steevast bovenaan de kerststal prijkte. Dat waren nog eens tijden! Ik werd vlak voor de nachtmis wakker gemaakt en ging dan mee naar de kerk, alwaar de beminde gelovigen hun best deden om eindelijk eens fatsoenlijk te zingen. Dat wil nog wel lukken met kerstsongs als Stille Nacht, Komt Allen Tezamen, Nu Zijt Wellekome en wat dies meer zij. Teruggekomen van de mis verzamelde ons gezin zich dan nog even voor het kerststalletje en de versierde kerstboom, waarna we met zijn allen gingen genieten van het krentenbrood dat mijn vader twee keer per jaar maakte. Hij deed dat met Kerstmis en Pasen, en ik mag u wel zeggen dat er heden ten dage geen bakker bestaat die de smaak van dat brood ook maar in de verste verte weet te benaderen. Fantastisch! Advies: bent u heel goed in het bakken, braden of het anderszins bereiden van een bepaald gerecht, zorg er dan voor dat u uw geliefden niet al te vaak trakteert op die specifieke spijs. Op die manier blijft het voor hen die het mogen eten eeuwig lekker. Ja, zo was het voor ons kinderen met het krentenbrood van mijn vader. Niet te overtreffen! Gelukkig heeft zijn recept hem overleefd. Het wordt nog steeds gemaakt in mijn familie, ook al doen de broers en zusters het niet meer precies zoals pa het deed: urenlang kneden met de hand, laten rijzen, nogmaals kneden, weer laten rijzen. Dat proces werd een aantal keren herhaald, en het resultaat was een uiterst smaakvol, luchtig brood.
De smaak van vaders krentenbrood kan ik muzikaal niet overbrengen. Wel zal ik proberen u op Eerste Kerstdag onder te dompelen in een warme, behagelijke ambiance. Dat lukt voortreffelijk met David Leisner, een Amerikaanse gitarist en componist die te kampen heeft met dystonie. Dat is een afwijking die vooral optreedt bij mensen die een muziekinstrument bespelen. Ze krijgen te maken met onwillekeurige bewegingen van hun handen, kramp en pijn. Leisner is er door getroffen. Desondanks heeft hij veel fraaie muziek gecomponeerd. Op 25 december 2022 begin ik de uitzending Oud Anders met Leisner’s Nostalgia voor gitaar en dwarsfluit. Het werkje is als het ware een balsem voor de ziel. Daarmee kunt u uw diner beginnen.
Anonymous 4, een ensemble dat zich specialiseerde op vroege vocale muziek, brengt het enige officiële kerstlied tijdens mijn uitzending. Dit viertal begenadigde zangeressen bestaat inmiddels niet meer als groep, maar zal in het geheugen gegrift staan van iedereen die iets heeft met de middeleeuwse zangpraktijk. Van hen hoort u een kerstlied uit de Magyar Gregorianum, dat min of meer een compendium is van eeuwenoude christelijke muziek uit Hongarije. Het klinkt zó eerbiedwaardig, dat uw mes zal haperen wanneer u de kerstkalkoen gaat aansnijden.
En dan Bill Evans...oei, wat kon deze artiest toch een prachtige muziek maken. Ondanks zijn ernstige verslaving aan heroïne bleef hij in staat om wonderlijk mooie melodieën te creëren. Hij mag dan ook gezien worden als een van de grootste jazzpianisten die er in de 20e eeuw geleefd hebben. U hoort hem in het nummer Peace Piece van zijn album Everybody Digs Bill Evans. Peace Piece? Een stukje vrede, juist. Beter kan het niet worden met Kerstmis.
Tot zover ons commentaar op de muziek die u Eerste Kerstdag te wachten staat. We presenteren u nog meer ‘kerstwaardige’ nummers; kijkt u daarvoor naar de tracklist hieronder.
We wensen u een heerlijke Kerst.
PLAYLIST OUD ANDERS, ZONDAG 25 DECEMBER 2022 OP AAFM, 19.00 - 20.00 UUR
01 Nostalgia - David Leisner - 5.55
Klassieke muziek voor akoestische gitaar en dwarsfluit van de Amerikaanse componist David Leisner. Het Cavatina Duo voert het uit. Een rustig begin van deze eerste kerstdag, en rustig blijft het. Grotendeels althans...
02 Kherlengiin Barya - Black Horse - 4.04
Traditionele klassieke muziek uit Mongolië horen we niet zo vaak. Hoe klinkt dat? Instrumentalist Dunguu Munkh-nassan van het tweetal Black Horse laat het u in een vioolsolo horen, of wat voor snaarinstrument het dan ook is wat hij hier bespeelt
03 Magyar Gregorianum: Lectio: Primo Tempore Alleviata - Anonymous 4 - 6.48
Anonymous 4 behoeft geen introductie; vrijwel iedereen die iets heeft met klassieke vocale muziek kent ze. De vier Amerikaanse dames bestaan helaas niet meer als ensemble. Hier verdiepen ze zich in de middeleeuwse Gregoriaanse muziek van Hongarije
04 Coming In On A Wing And A Prayer - Joseph Spence - 6.15
Wat hij precies doet met zijn gitaar kunnen we ons afvragen... de blues van Joseph Spence uit de Bahamas klinkt als die van geen enkele andere artiest
05 Peace Piece - Bill Evans Trio - 6.41
Dit is nou nog eens een jazz nummer waardoor u in een kerststemming raakt. Heerlijk rustig, meditatief en melodieus. U vindt de compositie op het album Everybody Digs Bill Evans
06 Boble - Hanne Hukkelberg - 4.19
Jazz, free jazz, rock en metal, alles heeft de Noorse zangeres Hanne Hukkelberg al achter de rug. Uiteindelijk is ze toch meer de kant van de folk opgegaan, maar geeft dan wel een hoogstpersoonlijke invulling aan het genre
07 Jarabi - Toumani Diabaté - 5.05
Het wordt lang zoeken als u een betere kora speler wilt vinden dan de Malinees Toumani Diabaté. Sterker nog, die vindt u niet. Het nummer Jarabi is van zijn album Kaira uit 1987 Hij was toen pas 22 jaar oud, en al zo virtuoos
08 Nagoya Marimbas - Steve Reich - 4.35
Wanneer componisten van minimal music zich aan een stuk voor percussieve instrumenten wagen wordt het altijd een sensatie. Marimba spelers Bob Becker en James Preiss nemen hier Steve Reich’s Nagoya Marimbas voor hun rekening
09 The Glorious OM Riff - Steve Hillage - 7.53
Steve Hillage is een van die inventieve gitaristen die niet wegloopt voor een experimentele benadering van rockmuziek. The Glorious OM Riff is van zijn album Green uit 1977. Lang geleden, jazeker, maar het klinkt toch vrij modern
10 Valse Caprice, Op. 37 - Albert Zabel - 4.02
Susan Drake uit Wales wordt gezien als een van de vaardigste harpistes uit Engeland. Hier vertolkt ze een werk van Albert Zabel, een componist en harpist die in Berlijn geboren werd maar naar Rusland emigreerde. Een romantisch walsje op de harp, daar kunt u uw kerstdiner sfeervol mee afsluiten...!
