Donderdag 17 november 2022
Fanfare, hoempapa of dweilorkesten: het is niet iets dat we in Oud Anders regelmatig zullen laten horen. Natuurlijk hebben we respect voor alle soorten muziek, maar dat neemt niet weg dat het vrolijke, feestelijke geschetter van een gemiddelde groep koperblazers en slagwerkers ons soms enigszins irritant overkomt. Het helpt om de stemming erin te brengen tijdens een EK of WK schaatsen in Heerenveen, en ook doet het ’t schitterend tijdens carnaval, dat zeker. Daar houdt onze waardering echter op; laat dit soort klanken vooral bij de evenementen waar ze doorgaans voor bedoeld zijn. Maar om ze nou op te nemen in een muziekprogramma dat pretendeert aandacht te besteden aan de wat serieuzere toonkunst...oef. Toch kunnen we er niet omheen dat er qua niveau behoorlijke verschillen bestaan binnen de fanfaremuziek. Soms is het erg goed! Het harmonieorkest gaat bijvoorbeeld wat verder dan een dorpsclubje trommelaars en blazers, door naast het standaard koperwerk ook nog klarinet, dwarsfluit, hobo en fagot in de gelederen op te nemen. De muziek wordt zodoende al wat genuanceerder; en als er dan ook nog componisten zijn als John Philip Sousa - bijgenaamd de March King - die voor dit soort bands schrijven, dan kan het heel wat worden. De militaire corpsen in Amerika hebben vaak fanfarebands die zeer professioneel te werk gaan. De orkestleden zijn wat betreft de muzikale praktijk tot op het bot getraind, hetgeen je verwachten mag van alles wat in de VS met het leger te maken heeft.
Een ander voorbeeld van een alleszins redelijke brassband presentatie is de zogeheten jazz funeral van New Orleans. U kent het beeld: de kist van een overledene wordt door de straten van New Orleans gedragen, en een menigte heftig musicerende artiesten hobbelt er al dansend achteraan, aldus een uitbundige lijkstoet vormend. Deze stimulerende muziek heeft een reeks invloeden ondergaan, zoals militaire marsen, Afrikaanse klanken, Dixieland, spirituals, blues en kerkelijke hymnen. Het is een fraai geheel, ook al komt het af en toe wat chaotisch over; de muzikanten lijken ieder voor zich een beetje hun eigen weg te gaan. Free improvising at the funeral!
Van de Servische fanfares kunnen we bepaald niet zeggen dat het er wanordelijk aan toegaat. Er wordt scherp en strak gespeeld, terwijl het gebodene toch een levendig spektakel blijft. Men speelt dikwijls met een snelheid die voor een gewone blazer haast niet meer bij te houden is. Hoe komt het dat die Servische fanfares zo goed zijn? Wel, dat zal te maken hebben met het feit dat er waarschijnlijk geen stad of dorp in het land te vinden is waar ze geen fanfareorkest hebben. Fanfare is nationale traditie in Servië; iedereen is wel lid van een of andere lokale muziekvereniging, dus als een band daar en over de grenzen al bekend wordt dan betekent dat automatisch dat de groep boven de middelmaat uitsteekt. Zo’n bovengemiddelde band is het Boban Markovic Orkestar. Als u eens een paar nummers van deze artiesten hebt gehoord, dan weet u het: dit is fanfare zoals het zijn moet. Wat een virtuositeit!
Tenslotte komen we uit op de band die genoemd wordt in de titel. Dat is Fanfare Pourpour uit Montreal, Canada. Wat deze groep ten gehore brengt behoort niet zozeer tot het gebruikelijke fanfare palet. De muziek heeft vaak wel de bekende marsmaten van het genre, maar kan dan midden in een nummer opeens een heel andere sfeer oproepen. De deuntjes krijgen dan het karakter van iets wat je in een underground cabaret of revue aantreft. Ook de aanwezigheid van gitaren, banjo’s, accordeons en nog wat andere instrumenten waarop je niet blaast of slaat wijkt af van een traditioneel fanfareorkest. Jazzy-achtige ondertonen en dissonanten komen veelvuldig voor; de meeste bandleden zijn namelijk afkomstig uit de jazz- en avant-garde scene van Montreal.
Op zondagavond beginnen en eindigen we de uitzending met twee nummers van het album Le Bal, getiteld ‘La Valse de la Fragilité’ en ‘Le Golf Municipal’. Dat wordt een dolle boel.
PLAYLIST OUD ANDERS, ZONDAG 20 NOVEMBER 2022 OP AAFM, 19.00 - 20.00 UUR
01 La Valse de la Fragilité - Fanfare Pourpour - 4.03
De naam van deze groep zegt het al: we horen hier een heus koperorkest aan het werk. Maar de fanfare die ze brengen is net even iets anders dan je zou verwachten...
02 Oni - Kisaku Katada Group - 4.59
Kisaku Katada is een gelauwerde artiest uit Japan, die onder andere veel voor het traditionele Kabuki theater heeft gewerkt. Muziek met veel slagwerk en merkwaardige vocale uithalen
03 Karno Shoror - Komitas - 5.10
Het Gurdjieff Folk Instruments Ensemble vertolkt een werk van Armenië’s meest geliefde componist, genaamd Soghomon Soghomonian, beter bekend als Komitas. De weemoedige klanken van het nationale Armeense blaasinstrument de duduk spelen hier natuurlijk een belangrijke rol
04 Canso Can l'Erba Frescha - Bernart de Ventadorn - 6.52
Bernart de Ventadorn (± 1135 - ± 1200) is een van de belangrijkste zangers uit het tijdperk van de troubadours geweest. Het Ensemble Alla Francesca o.l.v. Brigitte Lesne voert een lied van hem uit
05 Moonrise - Kaja Draksler & Susana Santos Silva - 7.27
Vreemde capriolen van Kaja Draksler & Susana Santos Silva op respectievelijk de piano en de trompet. Moonrise is van hun zeer recente plaat (oktober 2022) Grow. Is het free jazz? Hedendaags klassiek of avant-garde?
06 Mallorca - Isaac Albéniz - 6.43
Gitarist José Antonio Escobar neemt hier de Barcarolle Opus 202 van Isaac Albéniz voor zijn rekening. Oorspronkelijk werd het gecomponeerd voor piano, maar het gitaararrangement is mettertijd populairder geworden dan het origineel
07 TexasTravelTexture #1 - Ellen Fullman - 10.24
Lange snaren gespannen over een traject van twaalf tot twintig meter, en een speler die er met geharste handen langsloopt; dat is het Long String Instrument van Ellen Fullman. Ze wordt hier begeleid door de Deep Listening Band van Pauline Oliveros. Muziek die uitstekend geschikt is voor meditatie
08 Crusoe - Shelagh Mcdonald - 3.51
De Schotse zangeres was een van de grootste beloftes in de Britse folk, totdat ze in 1971 opeens volledig van het toneel verdween. Niemand wist wat ze vervolgens deed met haar leven, en zelfs niet waar ze was. Ze groeide zonder het zelf te beseffen tot een ongrijpbaar cultfenomeen. In 2005 nam ze contact op met een krant en gaf ze tekst en uitleg over dat hiaat van 34 jaar. De song Crusoe vindt u op het compilatiealbum Let No man Steal Your Thyme
09 Le Golf Municipal - Fanfare Pourpour - 5.38
- zie track 01: we begonnen de uitzending met de grootste pret, en zo eindigen we haar ook.
