Donderdag 27 oktober 2022
Over de Arabische luit de Oud (vaak gespeld als Ud, en ook wel Oed) hebben we het op deze pagina al eens uitgebreid gehad. Om iets meer te weten te komen over de Oud verwijzen we u dan ook naar ons artikel van donderdag 26 februari 2015. Daarin kunt u lezen over de geschiedenis van dit instrument, dat zo belangrijk is geweest voor de ontwikkeling van de muziek in de westerse wereld. Naar het voorbeeld van dit fretloze snaarinstrument bouwden wij de luit, en ook de vihuela, waarmee vervolgens door heel Europa heen honderden jaren lang de fraaiste werken gecomponeerd werden. Hieruit mag blijken dat de Islam en het christendom elkaar weliswaar al vanaf de middeleeuwen het licht in de ogen niet gunden, maar dat er ondanks al het wapengekletter wel degelijk volop culturele uitwisseling bleef plaatsvinden. Via de Arabieren kregen wij dus de Oud, en daar maakten wij onze luit van. We kregen ook wat er aan wetenschappelijke werken overgebleven was van de oude Grieken en Romeinen. De Arabische wereld had die geschriften zorgvuldig bewaard en erop voortgeborduurd, terwijl ze bij ons door Rome in de ban gedaan waren.
Wat betreft die uitwisseling van kennis en cultuur valt er met deze moderne tijden wel een parallel te trekken. Denkt u bijvoorbeeld aan de voortzetting van het gezamenlijke ruimtevaartprogramma van Rusland en Amerika. Over en weer bedreigen de twee mogendheden elkaar in bedekte termen met nucleair geweld, maar astronauten van beide landen blijven nog steeds samen in een ruimtestation rondjes om de aardbol draaien. Gelukkig maar. Op die manier blijft er altijd een deurtje open om met een vijandige natie te onderhandelen, zo hopen we.
We gaan door met de Oud: als u ooit eens naar een Turkse TV zender kijkt en daar een oudspeler aantreft, krijgt u mogelijk de indruk dat de Oud een oeroud instrument is waarop uitsluitend mannen in nette pakken eerbiedwaardige, traditionele muziek brengen. Dit is tot op zekere hoogte waar, maar geen enkel instrument dat door de eeuwen heen zozeer naam heeft gemaakt blijft in lang vervlogen tijden steken. De Oud is beslist niet oubollig! Deze luit kan mee in deze tijden van hiphop, rap, dance en wat niet al. We gaan u dat bewijzen in onze uitzending van 30 oktober ’22, waar de Marokkaanse artiest Alaa Zouiten laat horen wat er zoal mogelijk is op het instrument.
Wie is Zouiten? Wel, hij is een Marokkaanse muzikant die afstudeerde aan het Conservatoire National van Marrakech, een grote stad in het westen van Marokko. De Oud was het instrument van zijn keuze. Nu zou u verwachten dat hij zich in een pak had gestoken om de rest van zijn leven in de gebruikelijke traditionele sfeer te musiceren, gerespecteerd in de Noord-Afrikaanse en Arabische landen en elders jammerlijk onbekend, maar zo is het niet gegaan. Zouiten sloeg een andere weg in. Na zijn graad behaald te hebben in Marrakech werd hij lid van een fusion jazzband, studeerde muziektheorie, muziekwetenschap en filosofie aan twee gerenommeerde Duitse instituten en verzamelde uiteindelijk zijn eigen groep om zich heen. Verder heeft hij nog in tal van projecten gezeten die traditionele Arabische klanken, flamenco, jazz, rock, funk en westers klassiek met elkaar verenigen. En dat laatste is wat u hoort in ‘Alaa’s Dreams’ van zijn album Talking Oud uit 2015; een mix van klanken uit het westen en de Orient. Zondag draaien we dit nummer rond 19.46 uur in ons programma Oud Anders. Zouiten smaakt naar meer! We zijn vast van plan om de komende maanden nog heel wat muziek van deze begaafde man de revue te laten passeren.
PLAYLIST OUD ANDERS, ZONDAG 30 OKTOBER 2022 OP AAFM, 19.00 - 20.00 UUR
01 Take Five - Hound Dog Taylor - 2.44
Stevige blues en Rock ‘n Roll van zanger en gitarist Hound Dog Taylor, een artiest die van zichzelf zei dat hij nauwelijks gitaar kon spelen. Oordeelt u zelf
02 Levavi Oculos Meos – anoniem: In Dulci Jubilo o.l.v. Alberto Turco - 6.34
Dit vocale werk komt uit de Ambrozijnse kerkmuziek, die ouder is dan het Gregoriaans. Er zijn oosterse invloeden aan te wijzen
03 The Revenge of Clayton Peacock - Michael Chapman - 17.19
De Britse gitarist Michael Chapman lieten we u vorige week horen met twee nummers van zijn 2cd Trainsong. Die composities kunnen we nog conventioneel noemen; The Revenge of Clayton Peacock is dat bepaald niet. We presenteren hier de experimentele kant van Chapman
04 For Children Vol. I nos. 1-8 - Bela Bartok - 5.49
Een van de grootste componisten van de 20e eeuw vergat de kleintjes niet. For Children voor piano solo van de Hongaarse grootmeester Bartok is voor jong en oud een genot om naar te luisteren. Pianist Deszö Ránki voert acht delen van For Children Vol. I uit
05 Die Gildene Pave - Karsten Troyke - 4.04
De Gouden Pauw van de Duitse zanger Karsten Troyke is een Jiddische song. Troyke, een gewezen tuinman en begeleider van kinderen met een cognitieve stoornis, werd uiteindelijk fulltime muzikant en specialiseerde zich op het joodse lied
06 Stardust - Miles Davis - 4.08
Nee, Miles zelf speelt niet mee op deze jazz standard die ergens rond 1928 geschreven werd door songwriter Hoagy Carmichael en tekstschrijver Mitchell Parish. Het is altsaksofonist Johnny Stitt die hier de boventoon voert, samen met Paul Chambers op de bas, Wynton Kelly op de piano en Jimmy Cobb op de drums. We hoeven er niet aan te twijfelen dat Miles deze vertolking van het nummer tijdens het concert in Amsterdam 1960, wel aangestuurd zal hebben.
07 Cello Suite No.1 in G-Dur - Prelude & Courante - J.S. Bach (arr. Peter Sadlo) - 3.15
De Duitse percussionist Peter Sadlo brengt een fraai arrangement voor marimba van de Prelude en Courante uit Bach’s Cello suite no. 1
08 Alaa's Dreams - Alaa Zouiten - 7.29
- zie artikel -
09 Roadhouse Blues - The Doors - 4.04
Ruige bluesrock van Jim Morrison en de zijnen. Het nummer werd voor het eerst uitgebracht op Morrison Hotel, 1970
