Donderdag 9 juni 2022
John Fahey wordt wel de uitvinder van de American Primitive Guitar muziek genoemd. Wat daar precies mee bedoeld wordt valt niet gemakkelijk te omschrijven. Zijn experimenten met de akoestische gitaar gingen qua techniek uit van de fingerpicking stijl van de traditionele country blues en bluegrass, zoals deze gebracht werden door voorgangers als Blind Wille Johnson en Charles Patton (blues) en Billy Monroe (bluegrass). De minder bekende banjo speler en gitarist Franklin ‘Guitar Frank’ Hovington is ook een aanwijsbare invloed geweest op zijn manier van spelen. De melodieën en harmonieën die Fahey bedacht heeft, hadden echter dikwijls niet veel meer te doen met de genres waardoor hij zich in eerste instantie liet inspireren. Hij verwerkte onder andere de typisch Amerikaanse minimal music stroming in zijn creaties; daarnaast de hectische ritmes van een componist als Bela Bartok, als ook de uiterst moeilijk uit te voeren pluk- en slide kunstgrepen uit de Indiase klassieke muziek. Dit alles ontwikkelde zich bij hem gaandeweg tot een unieke blend van stijlen die we alleen nog maar ‘Fahey’ kunnen noemen. John’s muziek begaf zich deels op vertrouwd terrein, maar bleef aan de andere kant ongrijpbaar. Steeds als de luisteraar denkt een duidelijk patroon in een compositie van hem te kunnen bespeuren, gebeurt er weer iets onverwachts.Luisteren naar Fahey is alsof je een boeiende roman leest. De man kon hele verhalen vertellen met zijn gitaar. Gaan we op zoek naar de zogeheten Great American Novel – u weet wel, dat mythische boek dat de ziel van het Noord-Amerikaanse continent in één meesterlijke vertelling samenvat, en dat nog steeds geschreven moet worden - dan doen we er misschien goed aan om ons licht eens op te steken bij de muzikale verbeelding van John Fahey. De man schreef weliswaar geen romans, maar hij hàd het wel: een begrip van de echte Amerikaanse spirit. Fahey’s muziek schilderde in zijn muziek het fantastische, absurde, grootse en onnavolgbare van Amerika op zijn best en slechtst; van de Rocky Mountains, de woestijnen en de prairies naar de Grand Canyon, helemaal tot aan de duisterste spelonken van metropolen als New York en andere grote steden in de USA. Er is geen Amerikaanse schrijver, componist of schilder vóór of na hem die hem dit op deze wijze heeft nagedaan. Nu ja, misschien moeten we de dichters T.S. Eliot en Ezra Pound noemen, en ook de componist Charles Ives. Deze mensen hadden ook een universeel geluid dat de complexiteit van Amerika wist te duiden.
Zondagavond draaien we in Oud Anders het werk ‘Sharks’ (haaien), waarin Fahey blues en bluegrass vrijwel volledig – maar niet helemaal - achter zich gelaten lijkt te hebben. Hij werkte op het album Womblife uit 1997 samen met de avant-gardist Jimmy O’Rourke, de producer van de plaat. Fahey speelt natuurlijk op zijn gitaar, maar er komt het een en ander aan tovenarij met tapes, loops en andere trucs bij aan te pas. Womblife is een van de meest gedurfde uitstapjes naar ongekende oorden die deze excentrieke artiest ooit heeft gemaakt. Een criticus vatte het als volgt samen:
“Dit is een van de gevaarlijkst klinkende akoestische gitaaropnames die je ooit zult tegenkomen. Het geluid ervan is koud, donker en hels, rauw en onaangenaam bedwelmend”.
Juist. Amerika op zijn slechtst dus. Rond 19.04 kunt u het verwachten. Het is het tweede nummer van een uitzending die de luisteraar als altijd weer een keur aan gewone en ongewone muziek biedt.
PLAYLIST OUD ANDERS, ZONDAG 12 JUNI 2022 OP AAFM, 19.00 - 20.00 UUR
01 To Vals - Eleni Karaindro - 2.12
Pianiste Eleni Karaindro uit Griekenland componeerde de muziek voor de film O Melissokomos (de imker) van Theo Angelopoulos. To Vals is een vrolijk pianodeuntje, een goed begin van ons uurtje Oud Anders
02 Sharks - John Fahey - 9.20
De Amerikaanse gitarist John Fahey bewoog zich meestal op het vlak van de blues en folk, maar kon ook uitstapjes maken naar avant-garde. Sharks van zijn album Womblife is daar een voorbeeld van
03 Laili Jaan - Zeb & Haniya - 4.48
Het duo Zeb & Haniya is afkomstig uit Pakistan. Kunstfolk, etnische blues en easy listening, zo wordt hun muziek omschreven door de critici. De song Laili Jaan is opgenomen in de vooruitstrevende Pakistaanse Coke Studios
04 Duke Of Prunes - Frank Zappa - 5.07
Mothermania (1969), met als ondertitel The Best of the Mothers, is een verzamelalbum van Frank Zappa en de Mothers of Invention. Hoewel de nummers eerder werden uitgebracht op Freak Out!, Absolutely Free en We're Only in It for the Money, bevat het unieke mixen of bewerkingen die speciaal voor deze compilatie zijn gemaakt
05 An Ending (Ascent) - Brian Eno - 4.23
Vriendelijke, melodieuze ambient van Brian Eno, de uitvinder van het genre. An Ending (Ascent) maakt deel uit van zijn album Apollo – Atmospheres and Soundtracks uit 1983
06 Mambo Sun - T-Rex - 3.39
Het T-Rex nummer Mambo Sun is alweer 51 jaar oud. De ondeugende, verleidelijke stem van Marc Bolan blijft echter tot op de dag van vandaag boeien
07 Maraschino - Bela Emerson - 5.57
Je vraagt je af hoe ze dit allemaal doet met haar cello en wat elektronische doosjes die voor haar voeten staan uitgestald. Feit is dat deze vrouw uit Brighton, Engeland, uiterst merkwaardige soundscapes kan maken. Maraschino staat op haar album Hespera uit 2008
08 Lamentationes Feria Sexta In Parasceve - Lamentatio Tertia - Orlando di Lasso - 7.21
Een deel uit de klaagzangen van Lassus, uitgevoerd door het Huelgas Ensemble onder leiding van Paul van Nevel. Polyfonie op haar best
09 Fragile - Kenny Barron & Regina Carter - 7.44
Jazzpianist Kenny Barron en violiste Regina Carter, het nichtje van de populaire saxofonist James Carter, brengen het nummer Fragile van hun album Freefall uit 2001. Een bijzondere combinatie
10 In My Bed - Amy Winehouse - 5.17
Waarschijnlijk hoeven we het niemand te vertellen, maar u vindt de song In My Bed van Amy Winehouse op haar debuutalbum Frank
