Donderdag 26 mei 2022
Het is niet iedereen gegeven om naar een ander land vluchten en daar een paar jaar later een plaat uit te brengen. Dit vooral niet als zo’n album al direct bekroond wordt met een hoge muzikale onderscheiding. Het overkwam Angélique Ionatos (1954 – 2021), een Griekse zangeres, gitariste en componiste. Haar ouders en broer hadden in 1968 hun vaderland verlaten om te ontkomen aan een eventuele vervolging door de militaire junta, die een jaar eerder een staatsgreep had gepleegd. We weten niet of Ionatos’ vader iets te vrezen had van deze extreem-rechtse bende, maar waarschijnlijk heeft de eenvoudige zeeman het zekere voor het onzekere genomen en maakte hij dat hij wegkwam. Dochter Angélique bleef voorlopig nog een jaar achter, maar mocht zich in het kader van de gezinshereniging voegen bij haar familie in Luik, België. Blijkbaar gelden er ook voor dictatoriale regimes min of meer medemenselijke regels, zodat een kind weg mag uit haar land van herkomst, waar het iedereen te heet onder te voeten wordt; hij of zij kan dan terug naar de familie, die inmiddels elders woont. Zo verging het een Vietnamese vriend van mij; toen de Vietcong uiteindelijk de oorlog tegen de Amerikanen won, moest zijn vader – een officier van het Zuid-Vietnamese leger, diverse malen opgepakt en gemarteld – zich het vege lijf zien te redden. Als bootvluchteling werd hij gered door een Nederlands marineschip en kwam in ons land terecht. Een paar jaar later liet het communistische regime in Vietnam zijn achtergebleven vrouw en kinderen vrijelijk naar Nederland afreizen.We schuiven de verwikkelingen in het Griekenland en Vietnam van vroeger tijden terzijde, en vragen ons af hoe het nou eigenlijk met Angélique zat. Was er in haar jeugd al sprake van enige muzikale aanleg? We hebben verscheidene biografieën over haar leven geraadpleegd op het internet, maar daar worden we niet wijzer van. We mogen echter aannemen dat ze onder leiding van haar oudere broer Photis, die al muzikant was, het een en ander geleerd heeft. Dat kan haast niet anders, want het lijkt ons stug dat een meisje van 18 in een wildvreemd land zomaar uit het niets een plaat kan maken en daar dan ook nog eens de Franse Grand Prix du Disque mee wint. Dan moet het talent er al van kleins af aan ingezeten hebben. Hoe dan ook, de kleine Angélique kwam in 1969 naar Luik en maakte haar eerste – nota bene Franstalige - album een luttele drie jaar later. Vanaf 1981 zou ze zich definitief in Frankrijk vestigen, alwaar ze werkte aan een discografie die uiteindelijk zo’n 19 albums zou beslaan.
Ionatos deed interessante dingen op haar albums. Die eerste plaat zong ze dus in het Frans, maar later legde zich toe op het toonzetten van Griekse teksten uit zowel de oudheid als de moderne tijd. Ook vertolkte ze literaire werken die door anderen op muziek zijn gezet. Die oude Griekse teksten, zoals die van de legendarische dichteres Sappho, werden voor haar naar het modern Grieks vertaald door de persoon met wie ze veelvuldig samenwerkte, te weten de dichter, essayist en vertaler Odysseas Elytis. Deze man mocht in 1979 de Nobelprijs voor literatuur ontvangen. Tja, als zo iemand je helpt met je lyrics, dan kun je ervan uitgaan dat het wel goed komt met het literaire gehalte van je songs, nietwaar?
Zondagavond 29 mei 2022 draaien we het nummer ‘Hermoupoli’ van Ionatos’ album Mia Thalassa (mijn zee) uit 1994. Op die plaat vormde ze een team met de hedendaagse Griekse dichteres Dimitra Manda en de eveneens uit Griekenland afkomstige componist Mikis Theodorakis. Die laatste zal u bepaald niet onbekend zijn. De song gaat over de hoofdstad Hermoupoli van het Griekse eiland Syros, dat gesitueerd is in de eilandengroep de Cycladen in de Egeïsche Zee. Zoekt u eens wat foto’s op van dat stadje; mogelijk wordt het uw nieuwe vakantiebestemming.
PLAYLIST OUD ANDERS, ZONDAG 29 MEI 2022 OP AAFM, 19.00 - 20.00 UUR
01 Breaza Fetelor - Toni Jordache - 1.49
Je hebt goede spelers en virtuozen. De Roemeense cembalonspeler Toni Jordache stijgt boven deze kwalificaties uit en doet u duizelen
02 In the Evening - Karen Dalton - 4.32
Billie Holiday in folkgedaante? Zelf had Karen Dalton een hekel aan de vergelijking met de illustere jazz artieste, maar we kunnen er niet omheen. Karen had diezelfde, ietwat hese stem als Holiday
03 Membran - Kaja Draksler, Petter Eldh & Christian Lillinger - 4.16
Een spetterend jazz trio, aangevoerd door de Sloveense pianist Kaja Draksler. Membran is van hun album Punkt.Vrt.Plastik – Somit. Wat een titel...
04 Salve Sancta Caro - Barbara Strozzi - 7.35
Een nieuwe ontdekking voor Oud Anders: de Venetiaanse Barbara Strozzi (1619 - 1677) was een van de beste componisten van wereldlijke en kerkelijke liederen van haar tijd. Heel bijzonder voor een vrouw uit de 17e eeuw om zoveel succes te hebben
05 Farther Along - Emmylou Harris, Linda Ronstadt & Dolly Parton - 4.09
Lekker country-kwelen met drie top artiesten uit het genre. Emmylou Harris, Linda Ronstadt & Dolly Parton kregen maar liefst drie Grammy’s voor hun plaat Trio. Alsof ze er ieder voor zich nog niet genoeg hadden...!
06 Zimbal - Usko Meriläinen - 7.22
Een werk voor klavecimbel van de Finse componist Usko Meriläinen. Het zit vol venijn, we waarschuwen u maar alvast. Uitvoerder is de eveneens uit Finland afkomstige Jukka Tiensuu
07 Hermoupoli - Angélique Ionatos - 3.47
- zie artikel -
08 Fantasia Bética - Manuel de Falla - 11.37
Manuel de Falla componeerde zijn Fantasia Bética, genoemd naar de oud-Romeinse provincie Hispania Baetica – zeg maar het tegenwoordige Andalusië – in het jaar 1919. Het was bedoeld voor het repertoire van Arthur Rubinstein, maar deze zag ervan af om het uit te voeren. U hoort het volledige stuk, uitgevoerd door Alicia de Larrocha
09 Standing At The Burying Ground - Mississippi Fred McDowell - 6.24
De blues houdt zich per definitie vaak bezig met sombere onderwerpen. Standing At The Burying Ground van de legendarische Mississippi Fred McDowell is daar geen uitzondering op
10 Messe de Requiem: Offertoire, domine Jesu Christe - Antoine de Févin - 4.57
De polyfonist Antoine de Févin schreef een requiem voor hertogin en koningin Anne de Bretagne, die met een drietal belangrijke vorsten in het Europa van haar tijd gehuwd is geweest. U hoort het Franse Ensemble Doulce Memoire
