Donderdag 7 april 2022
Het Franse ensemble Art Zoyd werd in 1969 opgericht door gitarist en zanger Rocco Fernandez, een man die afkerig was van de weg die de grote rockbands insloegen. Hij liet zich dan ook beïnvloeden door artiesten die dezelfde mening waren toegedaan, zoals Frank Zappa en diens jeugdvriend Captain Beefheart. Niet voor niets luidde zijn bijnaam ‘de Frank Zappa van het noorden’. De muziek van het ensemble verenigde van het begin af aan elementen uit rock, free jazz en hedendaagse klassieke muziek. Critici bedachten een nieuwe term voor het genre dat de band bracht: avant-prog, dat dwars tegen de bombast van de oprukkende symfonische rockgroepen inging. Gérard Hourbette (viool, elektroakoestische muziek) en Thierry Zaboitzeff (cello) voegden zich in 1971 bij het collectief en namen geleidelijk aan de muzikale leiding over van Fernandez, die in 1975 Art Zoyd zou verlaten. Hij hield het voor gezien na zeven jaar toeren zonder dat er al te veel succes werd behaald. De groep zou zich vervolgens meer en meer spiegelen aan de klanken van de grote modernisten in de klassieke muziek, zoals Béla Bartok, Igor Stravinsky en Dmitri Shostakovitch.Rond 1978 begon Art Zoyd deel uit te maken van de oorspronkelijk Britse Rock In Opposition (RIO) beweging, een initiatief van de band Henry Cow, waar onder anderen de avant-garde gitarist Fred Frith in optrad. Deze politiek links georiënteerde artiesten protesteerden tegen de gang van zaken binnen de muziekindustrie, waar niet-commerciële groepen doorgaans geen kans kregen om profijt te trekken van hun creativiteit. Deze notie werd door Art Zoyd natuurlijk heel goed begrepen, en vol overgave onderschreven ze dus het handvest van RIO.
Art Zoyd maakte in eerste instantie zijn nummers zelf. Vooral Gérard Hourbette speelde een belangrijke rol in het ontwikkelen van eigen materiaal; hij bleef jarenlang de belangrijkste componist van de groep. Onder zijn leiding maakte de groep een aantal platen die nauwelijks meer verkrijgbaar zijn.
Vanaf het begin van deze eeuw ging het collectief zich meer richten op vertolkingen van het werk van hedendaagse klassieke componisten. Nu ja, vertolkingen – misschien kunnen we het beter co-producties noemen. Art Zoyd had tegen die tijd inmiddels een eigen high-tech studio, en ook beschikten ze over de juiste musici om een stuk van een alternatieve componist uit te kunnen voeren. Zo’n componist zal ingestemd hebben met de ideeën van de groep zelf om zijn werk ten gestalte te kunnen brengen. Die mannen van Art Zoyd konden immers wat. Waren er eventueel nog andere instrumentalisten nodig om een werk van een artiest tot een goed einde te brengen, dan trok het ensemble die tijdelijk aan. De samenstelling van Art Zoyd laat zich dus moeilijk definiëren. Er konden op enig moment vijf bandleden zijn, maar soms ook meer dan tien.
Zondagavond hoort u in Oud Anders het nummer Vibrazoyd, dat Art Zoyd maakte in samenwerking met de componist José Manuel López López. Deze Spanjaard heeft een gedegen opleiding achter de rug; hij maakte kennis met het moderne werk van Olivier Messiaen, Pierre Boulez en Luigi Nono. We draaien rond 19.36 van de uitzending zijn nummer Vibrazoyd, waarin de vibrafoon en elektronica een hoofdrol spelen. Het wordt schitterend vertolkt door de muzikanten van het Art Zoyd Ensemble.
01 The Grand Bazaar - The Tea Party - 3.56
Oosterse muziek en hardrock ontmoeten elkaar in deze geslaagde fusie die de Canadese band The Tea Party wist te maken in de vroege jaren ’90. The Grand Bazaar is de akoestische versie van The Bazaar (The Edges of Twilight), en verscheen op Alhambra
02 Ave Generosa - Hildegard von Bingen - 5.58
Het Vajra Ensemble uit San Francisco o.l.v. Karen Clark waagt zich aan de hymnes van de legendarische 12e eeuwse abdis Hildegard van/von Bingen. Het nummer is te vinden op het album O Eterne Deus: Music of Hildegard von Bingen
03 More Hipper - Jon Cleary & The Absolute Monster Gentlemen - 5.28
We kunnen er lang over twisten welke stad nou eigenlijk het belangrijkste muziekcentrum van de VS was: New York, Nashville of New Orleans? Waarschijnlijk zullen we toch voor de laatste moeten kiezen; in New Orleans werd de jazz geboren. Er werd daar echter nog wel wat meer gespeeld dan jazz alleen, zoals de 4cd Doctors, Professors, Kings & Queens: The Big Ol' Box of New Orleans aantoont. In het nummer More Hipper van Jon Cleary & The Absolute Monster Gentlemen vieren Funk en R&B hoogtij
04 Vermont Counterpoint Version for Vibraphone – Steve Reich - 9.55
De Japanse percussioniste Kuniko Kato vertolkt Steve Reich’s compositie Vermont Counterpoint op de vibrafoon
05 Mirages - Joel Lyssarides, Rasmus Svensson Blixt, Niklas Fernqvist - 5.01
Het trio Joel Lyssarides (piano), Rasmus Svensson Blixt (drums) en Niklas Fernqvist (bas) brengen een soort jazz waar u heerlijk op kunt relaxen. Hun nummer Mirages staat op de cd Dreamer uit 2018
06 Here They Come - Ten Years After - 4.35
Een rustig nummer van de bluesrock band Ten Years After, die op Woodstock een spetterend optreden gaf met de song I’m Going Home. Here They Come vindt u op A Space In Time uit 1971
07 Vibrazoyd - Art Zoyd & José Masnuel Lopez Lopez - 17.16
Art Zoyd is een Franse muziekgroep die ontstond in 1969. Het ensemble speelt een mix van free jazz, progressieve rock en avant-garde elektronische muziek, gecombineerd met eigentijdse ‘serieuze’ muziek. Hier een nummer van hen in samenwerking met de postmoderne Spaanse componist José Manuel Lopez Lopez
08 DBF - Brian Eno and Karl Hyde - 4.13
Brian Eno kennen we allemaal van zijn meditatieve ambient muziek. De man heeft echter ook zeer originele rock gemaakt. In het nummer DBF hoort u hem samenwerken met gitarist Karl Hyde van de elektronische band Underworld. Aparte, moderne rockmuziek zoals alleen Eno die kan maken. Het nummer staat op het album Eno & Hyde uit 2014
