Donderdag 18 november 2021
Je hebt van die muzikanten die ergens in de marge van de avant-garde opereren. Bij het grote publiek zijn ze niet zozeer bekend, maar door een kleine kring insiders worden ze aanbeden vanwege hun originele werk. In het verleden hebben we al eens de Amerikaanse componist Tod Dockstader genoemd. Deze man startte zijn carrière als film editor in Hollywood en werd een paar jaar later geluidstechnicus. Vanaf dat moment begon hij zelf te componeren op de manier zoals de uitvinder van de Musique Concrète, Pierre Schaeffer dat ooit deed: hij knipte en plakte stukjes tape van geluidsopnames aan elkaar, net zolang totdat er een structureel coherente compositie ontstond. Menige film voorzag hij van zijn eigen muziek. Jawel, bij radio en film leer je het een en ander...tegenwoordig kun je dat moeizame fysieke werk van plakken en knippen iets gemakkelijker doen met behulp van audio software. Met een simpele editor als Audacity of Cooledit kom je al een heel eind als je iets nieuws wilt creëren. Zelf heb ik er wel eens aan gedacht om wat experimenten uit te voeren met dat soort programma’s, maar besefte dat voor het echte mixen van diverse lagen muziek enige kennis van een stevig geluidspanel toch wel een voorwaarde is. Er zijn er bij AAFM die alles kunnen met software en studio panels; die mensen zouden in principe componisten van elektronische muziek kunnen worden. Dat vergt natuurlijk wel de nodige inspiratie. En vooral geduld! Een goed doordachte geluidscollage draai je immers niet zomaar in elkaar. Met weemoed denk ik terug aan mijn collega Ed, die een kleine tien jaar geleden als geluidstechnicus samen met mij Oud Anders maakte. Hij had ideeën, en wist een reclame tune voor ons programma in het leven te roepen die smaakte naar meer kunststukjes van zijn hand. Had onze samenwerking langer mogen duren, dan waren we wellicht getweeën aan het componeren geslagen. Maar helaas, Ed is niet meer. Wat hij kon kan ik niet. Nog niet; zeg nooit nooit.
Bovenstaande dient als inleiding voor de Fransman Bernard Parmegiani. Deze componist levert ons voor de uitzending van zondag 21 november ’21 een lang stuk dat we ingekort hebben tot zo’n 18 minuten (schande! – het origineel duurt 20m). Het heet Stries III, een werk waarin elektronica en akoestische instrumenten gecombineerd worden. Juist, men kan het dus eventueel live op het podium uitvoeren, en dat is wat pianiste Colette Broeckaert, Sebastian Berweck op de synthesizer en percussionist Martin Lorenz doen. Heel bijzonder, want als geluidstechnicus die lid werd van de Groupe de Recherches Musicales, hield Parmegiani zich in eerste instantie bezig met de zogeheten akousmatische muziek: collages van bewerkte geluiden waarvan de bron niet duidelijk meer is, en die uitsluitend met afspeelapparatuur op de planken gebracht kunnen worden. Edgar Varèse noemde dergelijke composities werken van ‘Organized Sound’. Hoogst interessant om naar te luisteren vanwege het originele geluidsmateriaal, maar als concertbezoeker zit je tegen een paar speakers aan te kijken. Dat boeit toch wat minder dan het spektakel van een opera, symfonie of rock evenement.
Parmegiani begon net zoals Dockstader ooit als geluidstechnicus en kwam op grond van zijn kwaliteiten terecht bij de Groupe de Recherches Musicales, een avant-garde project waar onder anderen oprichter Pierre Schaeffer en de componist Iannis Xenakis deel van uitmaakten. Als directe collega van deze grootheden in de moderne muziek had hij beslist enig aanzien. Het is echter ook heel wel mogelijk dat hij door hen enigszins in de schaduw gesteld werd. De gemiddelde muziekliefhebber kent Parmegiani dan ook niet. Zij die hem wel kennen zijn echter begeesterd; de akousmatische of elektroakoestische stukken van deze componist ‘rocken’ op een of andere manier. Nu ja, om dat in te zien heeft u enige verbeelding nodig, maar toch: Parmegiani rockt. Dat heeft zeer zeker te maken met het feit dat hij regelmatig heeft samengewerkt met rock- en jazzmuzikanten. Het stuk Stries III dat u zondag gaat horen is ernstig avant-garde, maar doet zo hier en daar toch denken aan een popconcert.
Gaat u ervan genieten!
PLAYLIST OUD ANDERS, ZONDAG 21 NOVEMBER 2021 OP AAFM, 19.00 - 20.00 UUR
01 Camjat Ai Mon Consirier (J’ai Changé Ma Pensée) - Peirol d'Auvèrnha - 4.42
Peirol d’Auvèrnha (1160-ca. 1225) was een troubadour in de regio waar hij naar vernoemd werd: Auvergne, iets rechts van het midden van Frankrijk. Er zijn ongeveer 15 songs van hem bewaard gebleven. Het lied ‘ik ben van gedachten veranderd’ wordt uitgevoerd door La Camera della Lacrime onder leiding van Bruno Bonhoure.
02 Mazad - Dave Holland, Zakir Hussain, Chris Potter - 8.39
Contrabassist Dave Holland, tablaspeler Zakir Hussain en saxofonist Chris Potter vormen een bijzonder jazztrio. Mazad is van hun cd Good Hope uit 2019
03 Danso Solo: Cheongseonggok - NCKTPA Performing Group - 4.45
Cheongseonggok betekent in het Koreaans ‘heldere klank’, en beschrijft eigenlijk de kwaliteiten van de traditionele Koreaanse bamboefluit de Danso, ook wel Tanso genoemd. Het nummer staat op de cd An Invitation to Korean Music, en wordt uitgevoerd door een lid van hThe National Center for Korean Traditional Performing Arts
04 Keep Your Eyes On The Prize - Pete Seeger - 2.00
Folkzanger Pete Seeger bewoog het publiek tijdens zijn concert in Carnegie Hall, 1963 ertoe om van hartelust mee te zingen
05 Alleluia posui Adjutorium Potentem Electum De Plebe Mea - Perotin - 5.54
De Fransman Perotin (1160-12.30) was een belangrijke componist binnen de Europese kunstmuziek. Men weet weinig over zijn leven, maar vast staat dat hij een grote rol heeft gespeeld bij de totstandkoming van de polyfonie. U hoort het Ensemble Mora Vocis zijn Alleluia (...) vertolken
06 Stries III - Bernard Parmegiani – ca. 18.00
- zie artikel -
07 He Is My Story - Arizona Dranes - 3.16
Arizona Dranes staat te boek al seen van de eerste vrouwelijke gospelzangeressen. U hoort haar zelf op een plaatje uit 1927
08 Beneath Fields - Heron Oblivion - 7.30
Zangeres en drummer Meg Baird, bassist Ethan Miller, gitarist Noel Von Harmonso en tweede gitarist Charlie Saufley vormen samen de rockgroep Heron Oblivion. Beneath Fields staat op hun debuutalbum dat ze naar zichzelf vernoemd hebben. Reiger in Vergetelheid? We vertalen het maar vrij...
