Donderdag 21 oktober 2021
Als presentator van een muziekprogramma dat zich met klanken uit alle tijden, genres en windstreken bezighoudt heb je het in zekere zin gemakkelijk. Er gaat geen week voorbij of je kunt de luisteraars wel met iets nieuws verrassen. Er is immers volop keuze, nietwaar? Ja, dat klopt, maar dat maakt het niet echt altijd even simpel. Het is immers geen doen om alles wat er dagelijks gepubliceerd wordt - of zelfs eeuwen geleden al gepubliceerd werd - bij te houden. Waar ga je je publiek mee verblijden als er week in week uit eindeloze reeksen albums voorbij trekken? Het komt erop neer dat je je doorgaans houdt aan artiesten die je al kent. Zodra die iets nieuws te melden hebben ben je er als de kippen bij. Ja, maar dat kunnen er evengoed al veel te veel zijn. Ik herhaal maar even, ‘alle tijden, genres en windstreken’; dat worden dan al gauw een paar honderd plaatjes per week. Wat te kiezen?
In Oud Anders bepaal ik mijn keuze als volgt: ik ga in principe uit van wat ik al heb. De verzameling muziek is groot genoeg. Het merendeel daarvan kan ingezet worden voor mijn programma. Ooit schafte ik al die platen aan omdat ze min of meer aan mijn smaak beantwoordden, dus dat zit wel goed. Oud Anders gaat immers over wat ik leuk vind, nietwaar? Vervolgens ben ik een of twee dagen per week bezig om via een uitgebreid netwerk van muziekvrienden op nieuwe dingen geattendeerd te worden. Hopelijk vind ik dan iets dat redelijk tot goed tot steengoed is, en dat ik nog niet kende. Dat lukt eigenlijk elke week wel.
Voor de uitzending van zondag 24 oktober ’21 was ik snel klaar. Het gitaristenduo Julian Lage en Gyan Riley kende ik al van hun plaat Chesed, onderdeel van John Zorn’s project The Book Beriah. Het werd uitgebracht in 2019. Van dat album heb ik in het verleden al iets voorbij laten komen in Oud Anders. Dit omdat het hier gaat om muziek die iedereen kan waarderen; het is doodgewoon mooi. Correctie: ongewoon mooi. Ook de plaat Virtue (2020), waar de elektrische gitaar van Bill Frisell dit elegante duo bijstond, mag voor de trouwe luisteraar van Oud Anders niet onbekend meer zijn. We hebben er al een paar nummers van gedraaid. Dit drietal werkte echter al eerder samen, namelijk op Zorn’s album Nove Cantici per Francesco D’Assisi uit 2019. Die plaat kende ik tot voor kort nog niet. Zondag komt Nove Cantici aan bod met twee nummers, getiteld ‘Le Laudi’ en ‘Meditations’. Om bij weg te dromen!
Het Dave Holland Trio zou ook een belletje bij u moeten doen rinkelen. Maar wacht even – we hebben hier met een wereldberoemde jazzartiest te maken, en voor dat soort mensen geldt dat het ene trio, kwartet of kwintet het andere niet is. Ze vormen immers regelmatig nieuwe samenwerkingsverbanden. Zo komt u dus een plaat tegen uit 1988, Triplicate geheten, die op naam staat van een Dave Holland Trio. Saxofonist Steve Coleman en drummer Jack DeJohnette staan de bassist/contrabassist hier terzijde. Maar dan is er Good Hope uit 2019, ook al van een Dave Holland Trio; daarop wordt Dave vergezeld door saxofonist Chris Potter en tablaspeler Zakir Hussain. Dat is dus een heel ander groepje.
Jazeker, net zoals John McLaughlin durft ook Holland een reisje te maken met iemand wiens muzikale wortels in de Indiase klassieke muziek liggen. Voor de persoon in kwestie, Zakir Hussain, zal het geen waaghalzerij geweest zijn. Die heeft zo’n beetje met alles en iedereen in jazz en rock samengespeeld, om de eenvoudige reden dat hij als het ware kan ‘zingen’ met zijn tabla’s. Bands staan te springen om hem tijdelijk te kunnen inlijven.
Van Good Hope hoort u in de uitzending van zondag als tweede nummer de compositie ‘Bedouin Trail’. Het is een compositie waar ook zij die niet al te veel met jazz hebben van overstag gaan. Doodgewoon mooi, en nogmaals voegen we er de correctie ‘ongewoon mooi’ aan toe.
Tot zover nieuwe muziek van oude bekenden. Voor mij persoonlijk is het nog veel leuker om u in enige week iemand te kunnen presenteren van wie ik nog nooit gehoord heb, vooral als diens muziek van buitengewoon hoog niveau is. Dat is het geval met de Franse harpiste Henriette Renié (1875-1956).
Een paar feiten over Renié’s leven:
Henriette begon met piano spelen toen ze vijf jaar oud was, maar ging over op de harp toen ze op achtjarige leeftijd een concert bijwoonde van de beroemde Belgisch/Franse harpist Alphonse Hasselmans. Ze bleek al gauw een reusachtig talent te hebben voor dit instrument. Als kind had ze echter één probleempje: ze was te klein om bij de pedalen te komen. Gelukkig loste haar vader dit voor haar op door een verhoging op de pedalen aan te brengen.
Ze werkte zich binnen drie jaar op tot een virtuose op de harp, maar mocht het Paris Conservatoire niet in omdat ze te jong was. Toen ze uiteindelijk als 14-jarig meisje wèl werd toegelaten, kreeg ze binnen afzienbare tijd toeloop van aspirant-harpisten uit het hele land. Sommigen van hen waren vele jaren ouder dan zij. Ze wilden allemaal les van haar hebben, zó goed was ze.
Henriette ontwikkelde een methode om harp te leren spelen die tot op de dag van vandaag gebruikt wordt.
Verder heeft deze vrouw een groot deel van haar leven haar familie onderhouden met de opbrengst van haar concerten en lessen.
De lijst met bijzonderheden over deze componiste en muziekpedagoge kunnen we nog uitbreiden, maar we houden het hierbij. U leest het echter al: we hebben hier te maken met een wonderkind, en een door en door goed mens bovendien. De enige reden waarom ze niet wereldberoemd is geworden mogen we wijten aan het feit dat vrouwen uit haar era nauwelijks serieus werden genomen.
Zondag draaien we twee fraaie composities van Renié’s hand, te weten ‘Danse des Lutins’ en ‘Légende’. U hoort dan hoe doorwrocht en knap haar muziek in elkaar zit. De werkjes worden uitgevoerd door harpist Xavier de Maistre.
PLAYLIST OUD ANDERS, ZONDAG 24 OKTOBER 2021 OP AAFM, 19.00 - 20.00 UUR
01 Le Laudi - Julian Lage, Gyan Riley, Bill Frisell - 5.08
Een schitterend samenspel tussen drie gerenommeerde artiesten met een compositie van John Zorn. Het nummer staat op het album Nove Cantici de Francesco d’Assisi
02 Bedouin Trail - Dave Holland, Zakir Hussain & Chris Potter - 7.42
Bedouin Trail is van bassist Holland’s album samen met de beroemde tabla speler Zakir Hussain en saxofonist Chris Potter. Het nummer is afkomstig van hun plaat Good Hope uit 2019. Houdt u niet van jazz? Hierna wel...!
03 Danse Des Lutins - Henriette Renié - 3.23
- zie artikel -
04 Hearts Don't Break Around Here - Ed Sheeran - 4.08
OK, toegeven, we vinden er niet veel aan; Sheeran is tezeer mainstream voor dit programma. Maar hij kan best aardig zingen, dat valt niet te ontkennen. Vooruit dan maar
05 Jay's Frantic - Big Jay McNeely - 3.04
Een optreden van blues en R&B saxofonist Big Jay McNeely moet u toch eens gaan opzoeken op Youtube. Zijn acrobatiek op het podium doet aan James Brown, Prince en Michael Jackson denken
06 Vocalise Op. 34 No. 14 - Serge Rachmaninov - 6.17
Rachmaninov was een van de meesters van de Russische melodie. Hier hoort u een lied van hem voor solo sopraan dat hijzelf ooit arrangeerde voor piano. Nu ja, was het een kwestie van arangeren? Rachmaninov, pure pianist als hij was, componeerde sowieso achter de piano. Het stuk wordt uitgevoerd door Kathia Buniatisvhili, een pianiste uit Georgië die langzamerhand tot de top behoort
07 Meditations (Saint Francis in the Desert) - Julian Lage, Gyan Riley, Bill Frisell - 7.00
- zie track 01 -
08 Book I: Hen-Pu - Keiko Harada - 4.52
De Japanse componiste Keiko Harada begon als wonderkind op de piano, maar is in het westen merkwaardig genoeg beter bekend als iemand die avant-garde stukken voor de accordeon schrijft. Book I: Hen-Pu wordt voor u uitgevoerd door de Duitse accordeonist Stefan Hussong
09 Légende - Henriette Renié - 9.16
- zie artikel -
10 Utopia - Alanis Morissette - 4.58
Juist. Over haar hoeven we eigenlijk niets meer te zeggen. Het is altijd een feest om naar die energieke, uitbundige stem te luisteren. Utopia is van haar album Under Rug Swept
