Donderdag 3 september 2020
Laura Marling is een muzikante die een ongewoon talent voor het maken van fraaie melodieën combineert met een even ongewone gave voor het schrijven van poëtische teksten. Ze hoort dan ook thuis in het rijtje van grootheden als Bob Dylan, Leonard Cohen, Joni Mitchell en Paul McCartney. Wanneer zij een nieuw album uitbrengt, is het zaak om daar als muziekliefhebber zo snel mogelijk kennis van te nemen; ze heeft immers altijd wat te bieden. In een eerder artikel vergeleken we Marling met landgenote en collega Adele, iemand die – in verdiensten uitgedrukt – veel meer succes heeft dan zij. Het verschil in inkomsten heeft echter alles te maken met het tijdsgewricht waarin beide dames opereren. Hadden Marling en Adele in de jaren ’60 geleefd, een periode waarin folk en folkrock zeer populair waren, dan zouden de dames waarschijnlijk even rijk geweest zijn. Laat er echter geen misverstand over bestaan: de op het oog zo veel geslaagdere Adele is altijd een van de eersten geweest om de talenten van Laura te bewieroken. Noblesse oblige; er is een goede muzikante voor nodig om de kunde van een concurrente op juiste waarde te schatten, en Adele is een goede muzikante.
Die nieuwe plaat van Laura Marling moet u beslist aanschaffen. Die heet ‘Song for Our Daughter’, en staat als vanouds weer stampvol met bijzondere songs. We draaien er in de Oud Anders uitzending van zondag 6 september maar liefst drie nummers van.
Maar toch is Laura Marling niet de artieste waar we het in dit artikel over willen hebben. Over wie dan wel? Kijkt u eens naar de titel bovenaan deze pagina; die luidt ‘een honky-tonk non uit Ethiopië’. Dat slaat natuurlijk niet op Laura. Maar Marling is wel degene die mij bewust heeft gemaakt van de componiste en pianiste Emahoy Tsegué-Maryam Guèbrou, die door het leven ging met deze bijnaam. Als altijd links en rechts lezend op internet over de nieuwste publicatie van een van mijn favoriete artiesten, kwam ik een artikel tegen van een journaliste die bij Marling over de vloer kwam om haar te interviewen over haar laatste album. Toen de journaliste binnenkwam, stond er een plaat op van deze bijzondere muzikante uit Ethiopië. Guèbrou werd in het artikel met naam en toenaam genoemd, en omdat ik Marling nu eenmaal hoog heb, werd ik onmiddellijk nieuwsgierig. Laura luistert ernaar, dus dan moet het wel goed zijn.
Gezocht, gevonden en gedraaid: deze pianiste, geboren in 1923 in Ethiopië’s hoofdstad Addis Abeba, is inderdaad een mirakel. Nu denkt u natuurlijk dat het merendeel van de Ethiopiërs - net zoals zoveel Afrikaanse burgers van haar tijd - voornamelijk in hutten van klei en stro leefden. Hoe zou een persoon die daar vandaan kwam zo goed op de hoogte hebben kunnen geraken van de westerse muziekstromingen? Het antwoord op deze vraag is simpel: Guèbrou leefde niet in een plattelandshut. Ze was afkomstig uit de hogere kringen van haar land. De leden van de upper class waartoe ze behoorde modelleerden de woonstee naar moderne Europese voorbeelden en gaven hun kinderen zoveel mogelijk opvoeding en scholing mee die eerder Europees dan traditioneel Afrikaans was. En zo kon het gebeuren dat een muzikaal begaafd meisje opgroeide op een duur internaat in Zwitserland, en al vroeg kennis maakte met Chopin, Beethoven, Art Tatum en Jelly Roll Morton; namen die genoemd moeten worden omdat u ze allemaal terughoort in haar muziek. Guèbrou heeft al deze invloeden van jazz, blues en klassiek tot een unieke, coherente stijl van componeren weten samen te smeden. Eigenlijk wilt u het elke dag wel draaien, zo prettig en aanstekelijk is haar muziek. Waarom ze een eventuele carrière in de muziek opgaf voor een bestaan als non weten we niet. Misschien heeft het iets te maken met de tweede Italiaans-Ethiopische oorlog, toen de tanks van Mussolini het opnamen tegen de zwaar onderbewapende strijdkrachten van haar land. Guèbrou en haar familie werden toen als krijgsgevangenen verscheept naar de Italiaanse eilanden Asinara en Mercogliano. Naderhand zette Guèbrou haar studie in de muziek voort, maar dan als non.
Zondag hoort u ‘A Young Girl's Compaint’ van haar hand. Mogelijk gaat dit over de herinnering aan haar periode als krijgsgevangene, toen ze haar muzikale roeping tijdelijk niet kon volgen. Een roeping die ze overigens nooit helemaal waar heeft kunnen maken, althans niet in het openbaar. Want ja, wat wilt u: ze was vrouw, zwart, en ook nog eens een bruid van Christus. Dat zijn iets teveel hindernissen om een loopbaan als componist van de grond te krijgen...
01 Only The Strong - Laura Marling - 3.20
Een nummer van de beste Britse folksingers van de laatste decennia. Laura Marling zingt op haar recente album Song For Our Daughter
02 Compulsion - Miles Davis - 5.47
Miles lag overhoop met Charlie Parker tijdens de opnames van de Serpent’s Tooth in 1953. Desondanks – of misschien wel dankzij – die controverse werden het messcherpe recordings. U hoort Compulsion van dat album
03 A Young Girl's Compaint - Emahoy Tsegué-Maryam Guèbrou - 6.10
Lang geleden creëerde een Ethiopische non een vrolijke mix van Chopin, Gerswhin, jazz en blues. Emahoy Tsegué-Maryam Guèbrou leeft nog steeds en is inmiddels 96 jaar oud. Ze heeft uitsluitend composities voor piano gemaakt. Heden ten dage leeft ze in Jerusalem
04 Race and Equality - Eric Bibb - 4.02
Eric Bibb’s boodschap is er een die Amerika nodig heeft op dit moment. Zelf is hij zwart, dus hij weet waar hij het over heeft in zijn nummer Race and Equality
05 Tabou - Michèle Bokanowski - 16.13
Prachtige elektroakoestische muziek van een vrouw die het van de besten geleerd heeft, zoals daar zijn Mr. Pierre Schaeffer en Eliane Radique. Ga op avontuur met Oud Anders...!
06 Blow By Blow - Laura Marling - 2.55
- zie track 01 -
07 Partita solo violin No.2 in Dm, BWV 1004, 4. Giga - J.S. Bach - 4.05
Bach’s partita’s voor solo viool behoren tot de belangwekkendste composities die de westerse samenleving ooit heeft voortgebracht. Afijn, Bach heeft patent op allerlei nieuwe ontwikkelingen binnen de klassieke muziek. Hij blijft de grootste. U hoort een Gigue - een snelle dans - van zijn hand, uitgevoerd door de Amerikaans/Koreaanse violiste Jennifer Koh
08 Gesuri - Darma Santi Ensemble of the Academy of Art and Dance - 9.23
De beste gamelan muziek ooit? Dit is een persoonlijke observatie van de presentator van Oud Anders, dus hou een slag om de arm. Gesuri als gespeeld door het Darma Santi Ensemble of the Academy of art and Dance klinkt echter wel fantastisch
09 For You - Laura Marling - 3.57
- zie track 01 -
