Donderdag 2 juli 2020
Het artikel van deze week wordt ons geleverd door Peter Bijsterbosch, een oud-medewerker van AAFM die al enkele jaren met veel plezier in Bonaire woont. Dit eiland, een overzeese gemeente van Nederland, geldt als een van ’s werelds mooiste plekken voor hen die de duiksport beoefenen. En ja, natuurlijk is het er altijd fantastisch weer. Een mens mag zichzelf gelukkig prijzen als hij er kan wonen. Dat het echter niet uitsluitend een vakantieparadijs is laat Peter weten in onderstaand verhaal, waarin hij gewag maakt van de stofwolken die bij tijd en wijle vanuit de Afrikaanse Sahara over komen waaien. Jazeker, dat soort ellende steekt gewoon de oceaan over. De bewoners van het eiland grijpen dan om een andere reden dan het coronavirus naar de mondkapjes en blijven liever binnenshuis. Je loopt anders maar al te gemakkelijk een longaandoening op, of je komt gezandstraald terug van een wandeling naar de supermarkt.Peters verhaal bevat referenties naar muzieknummers die in letterlijke of figuurlijke zin van toepassing zijn op dit merkwaardige natuurfenomeen. We hebben die songs opgenomen in de uitzending van 5 juli en aangevuld met andere ‘stoffige’ composities.
‘Stof tot Nadenken’ werd eerder gepubliceerd in Bonaire’s nieuwsblad Amigoe.
STOF TOT NADENKEN
De woestijn rukt op. Al wekenlang teistert zand uit de Sahara de eilanden. Vanuit Kralendijk schimt de Brandaris aan een wazige horizon. Niets is wat het lijkt. Op zee schuift een grijze kolos traag voorbij, slechts aan de contouren herkenbaar als marineschip de Karel Doorman. Het verdorde land dat de hemel smeekt om wat water krijgt als een aalmoes stofwinden uit het verre Afrika.
‘In het zweet uws aanschijns zult gij brood eten, totdat gij tot de aardbodem wederkeert, omdat gij daaruit genomen zijt; want stof zijt gij en tot stof zult gij wederkeren’ (Genesis 3:19).
Als je dat leest, is het toch even stof happen. We zijn niets meer dan stof en zullen verworden tot stof. Fijne tekst, en dat al zo vroeg in de bijbel, er staat ons nog een heel Boek te wachten. Maar ook een bezinning. Ondanks onze vaak grote ego’s zijn wij heel, heel bescheiden wezentjes in een tijdspanne van miljarden jaren in een oneindig uitdijend universum.
Maar ondertussen slaat dat Saharastof wel tegen de ramen van de auto. Wie heeft het nog over getinte ruiten?
‘Hey!
Oh, take it
Bite the dust
Bite the dust, yeah
Another one bites the dust
Another one bites the dust’ (Queen).
In Empire Cinema, de openluchtbioscoop van Bonaire, zag ik tot twee maal toe de film Bohemian Rhapsody over Freddy Mercury en de rockband Queen. De apotheose van het beroemde Live Aid concert in 1985 is magistraal. Vlak voor het optreden vertelt Freddy de overige groepsleden dat hij HIV/Aids heeft. Een beetje vals sentiment, want pas twee jaar later weet Freddy dat hij deze ziekte heeft. Een stofje aan de weegschaal, zullen we maar zeggen.
Huilende huisvrouwen halen wanhopig hun gedroogde wasgoed van de lijn, de roodbruine stof die in handdoeken en kleding is getrokken gaat er nooit meer uit. En dan moet ook nog de bezem door de porch.
‘Same old song
Just a drop of water in an endless sea
All we do
Crumbles to the ground, though we refuse to see
Dust in the wind
All we are is dust in the wind’ (Kansas).
Toch is het heel wonderlijk dat Saharastof met de passaatwinden duizenden kilometers aflegt voor het uiteindelijk in het Caribisch gebied belandt. De korrels kunnen een grootte hebben van een halve millimeter, keien in vergelijking met fijn zand. Ze maken korte metten met de wetten van zwaartekracht.
‘How many roads must a man walk down
Before you call him a man?
How many seas must a white dove sail
Before she sleeps in the sand?
Yes, and how many times must the cannonballs fly
Before they're forever banned?
The answer, my friend, is blowin' in the wind
The answer is blowin' in the wind’ (Bob Dylan).
Nog even door het stof bijten tot er regen komt.
Peter Bijsterbosch
PLAYLIST OUD ANDERS, ZONDAG 5 JULI OP AAFM, 19.00 - 20.00 UUR
01 Another One Bites The Dust - Queen - 3.36
De eerste song waar Peter naar verwijst. Wat moeten we nog zeggen over deze wereldhit uit 1980?
02 The Great Dust Storm - Woody Guthrie - 3.21
De legendarische folkzanger zingt over de vernietiging die Amerikaanse boeren aanbrachten in de natuurlijke prairies van het continent, met jarenlange stofstormen als gevolg
03 Death Speaks: You will return - David Lang - 4.24
You Will Return, Return to Dust is de volledige titel van een stuk van de hedendaagse Amerikaanse componist David Lang. U vindt het op zijn album Death Speaks. Iedereen die ooit een dierbare verloren heeft – en dat hebben wij allen - zal zich schrap moeten zetten, zo overweldigend mooi is dit nummer. Het wordt gezongen door de sopraan Sarah Nova
04 Diaraby - Ali Farka Touré & Ry Cooder - 7.26
Zogeheten Desert Blues van Ali Farka Touré. Hij wordt bijgestaan door gitarist Ry Cooder
05 Idontwannabeyouanymore - Billie Eilish - 3.26
Juist. Het moet er weer van komen: Billie Eilish. We hebben in dit programma nog wat nummers van haar te gaan, maar zijn toch ruim halverwege haar oeuvre
06 Madwoman's Vision - Meredith Monk And Vocal Ensemble - 7.43
Stemkunstenares Meredith Monk verbaast de wereld al tientallen jaren met haar vocale capriolen
07 Samba - Baaba Maal - 5.43
Nog een nummer van een vertegenwoordiger van de Desert Blues. De Peul (Fulani) Baaba Maal laat de kora en de sabar spreken
08 Intermezzi Goldoniani Op.127 III. Coprifuoco - Marco Enrico Bossi - 5.06
Marco Enrico Bossi is eigenlijk een componist die voor het kerkorgel heeft geschreven, maar ook met andere settings wist hij wel raad. U hoort het Coprifuoco (de avondklok) van zijn Intermezzi Goldoniani voor strijkersensemble
09 Blowin' in the Wind - Bob Dylan - 2.48
Hoe de grote levensvragen tot stof kunnen verwaaien: The Answer is Blowin’ in the Wind. Iedereen kent die zin, dus het lijkt niet zo bijzonder. Maar je zult het maar geschreven hebben...Bob Dylan!
Zie ook Peters artikel hierboven
10 Dust In The Wind - Kansas - 3.28
De derde song waarnaar Peter verwijst is van de band Kansas. Het heet Dust in the Wind en heeft thematisch gezien veel te maken met de Bijbelse passage in Genesis 3.19, waarin we eraan herinnerd worden dat we tot stof zullen wederkeren. Als zodanig is de liedtekst een meditatie op de onvermijdelijkheid van de dood. Het nummer werd uitgebracht op het album Point of Know Return uit 1977, waarbij ‘NO’ geschreven wordt als ‘K-N-O-W’.
11 O Reyes Magos - Juan del Encina (1468-1529) - 5.20
O Reyes Magos (O wijze koningen) van de Spaanse componist Juan del Encina wordt hier uitgebreid met elektronische klanken. Dat mag hoor, muzikanten uit de Renaissance waren altijd in voor vernieuwingen. Als je het dan maar goed doet. Sylvain Chauveau en het ensemble Chant1450 doen het goed
12 Dust Pneumonia Blues - Woody Guthrie - 2.42
- zie track 02 –
