Donderdag 30 april 2020
Ook zij die weinig tot geen verstand hebben van klassieke muziek zullen bij het horen van de term nocturne onmiddellijk ‘Chopin!’ roepen. En terecht; de Fransman van Poolse komaf heeft de zogenaamde nachtstukken, zoals ontworpen door de Ierse componist John Field (1782-1832), tot een ongekend hoogtepunt gevoerd. Vóór en na Chopin was er niemand die het beter gedaan heeft dan hij. Je moest als componist van latere tijden dan ook maar durven als je toch een reeks nocturnes probeerde te schrijven; je werd onverbiddelijk vergeleken met de Frédéric, de koning van de nachtelijke mijmeringen, en tegen hem legde je het altijd af. Vergist u zich niet: Chopin werd door hen die op de hoogte waren van zijn levensloop weliswaar als een zwakke, longlijdende man gezien die niet veel in te brengen had tegen zijn feministische minnares George Sand, maar uit zijn muziek blijkt dat hij wel degelijk een levenslustige persoon was die zijn nocturnale dromen een flamboyant karakter mee kon geven. En ze bovendien van een grote diepgang voorzag natuurlijk, want anders maak je geen naam in de klassieke muziek.De nocturnes van Chopin: mijn favoriete uitvoering is die van de Chileense pianist Claudio Arrau, uitgegeven op het Philips label in 1978. De box met daarin twee LP’s heb ik nog steeds. Nog beter, ik heb van die set ooit een digitale rip kunnen maken met behulp van een op de PC aan te sluiten draaitafel die ik kon lenen van een fysiotherapeut. Hij had het apparaat gewoon in zijn behandelkamer staan. Toen hij begreep dat ik een hoop mooie, oude LP’s had, mocht ik het ding van hem tijdelijk meenemen. De rip die ik dankzij deze vriendelijke zorgwerknemer wist te realiseren klinkt nog altijd beter dan dezelfde, door allerhande labels naar CD getransfereerde opname. Ja, dat is vaak het geval met oude platen. Wat niemand besefte toen de CD zijn intrede deed, was dat het analoge vinyl vaak een mooiere klank liet horen dan de moderne digitale drager. Men was enthousiast over deze nieuwe uitvinding omdat men meende dat je een tapdans op het schijfje kon uitvoeren, of het als onderzetter voor een schuimend bierglas kon gebruiken zonder dat het enige schade opliep. Daarna draaide je het gewoon af in de cd-speler. Nou, vergeet het maar. CD’s zijn misschien minder kwetsbaar dan LP’s, maar dat wil nog niet zeggen dat ze niet kapot kunnen gaan.
Wat die mooiere klank van het vinyl betreft, dat heeft veel te maken met het frequentiebereik. Zelfs oude platen – indien goed geconserveerd - geven de hoogste en laagste klanken beter weer dan CD’s. Niet dat het menselijk oor al die tonen geïsoleerd kan opvangen, maar ze werken volgens de wetten van de natuurkunde wel degelijk door op de frequenties die we wèl kunnen horen. Zodoende klinken vinylplaten vaak warmer dan CD’s. Je hoort méér, ook al valt er niet precies de vinger op te leggen wat het dan is dat je luisterervaring verrijkt. Daar komt dan nog bij dat er tijdens de digitale transfer soms onoordeelkundig gesleuteld wordt aan de moederopname, hetgeen de kwaliteit van het gebodene al evenmin ten goede komt.
Audiofielen met een goed gehoor keren niet voor niets massaal terug naar het vinyl. Als voorbeeld verwijs ik u terug naar mijn uitzending van vorige week, dd. 23-04-2020; daarin liet ik u nota bene een schamele (?) mp3 horen van de Congolese Missa Luba, geript van een oude LP. En die klinkt een stuk aangenamer dan de naar CD getransfereerde versie in FLAC, jawel. Mijn oren bedriegen me niet.
We keren terug naar de nocturne: velen na Chopin hebben zich aan deze nachtstukken gewaagd zonder ook maar in de buurt te komen van de Pool. Gunstige uitzonderingen zijn Gabriel Fauré, Erik Satie en Serge Rachmaninov. Van die eerste – een van Frankrijks populairste componisten – draaien we zondagavond in Oud Anders de Nocturne no. 1 in B flat minor, opus 33.1 Het wordt voor u uitgevoerd door de pianist Eric Le Sage.
PLAYLIST OUD ANDERS, ZONDAG 3 MEI 2020 OP AAFM, 19.00 - 20.00 UUR
01 My Lady Careys Dompe - Hugh Aston - 2.28
My Lady Careys Dompe is een van de populairste melodietjes uit de Tudor periode. Men denkt dat het van de componist Hugh Aston is, maar niemand is er zeker van. Vele muzikanten na Aston gaven er hun eigen interpretatie aan. Hier hoort u onze eigen Bob van Asperen op een virginaal. Wat mij betreft is het de mooiste uitvoering van deze klassieker ooit
02 Nocturne No.1 in E flat minor, Op.33.1 - Gabriel Fauré - 6.25
Fauré op de piano was even goed als Chopin, Rachmaninov en anderen. Zijn Nocturne no. 1 in E flat minor mag er zijn. U hoort de pianist Eric le Sage
03 I Love You - Billie Eilish - 5.25
Met Billie Eilish zijn we in Oud Anders voorlopig nog niet klaar. Hopelijk is zij ook nog lang niet klaar...u luistert naar ‘I Love You’ van haar plaat Live at Third Man Records
04 Mayos De Alba – Vivere Memento - 4.37
Oude muziek met een modern tintje. Het ensemble Vivere Memento met als hoofdrolspeelster Maria José Hernández Y Mas beziet oude klanken in het licht van onze tijd
05 Future Blues - Willie Brown - 3.00
Willie Brown is van doorslaggevende betekenis geweest voor de ontwikkeling van de Mississippi Delta Blues. Het plaatje ‘Future Blues’ is oud en kraakt van alle kanten. Misschien zouden we kunnen zeggen dat dit deel uitmaakt van de charme?
06 Radio Magallanes - Ibrahim Maalouf - 9.43
We blijven hem de laatste tijd draaien, de Frans-Libanese trompettist Ibrhain Maalouf. En terecht; hij is een van die artiesten die ons leert dat jazz ongelofelijk mooi kan zijn
07 Nalina Kanti - Dissidenten & Karnata College of Percussion - 5.29
Een samengaan van een Zuid-Indiaas percussief ensemble en een Duitse rockgroep. Fascinerend!
08 Sign Your Name - Terence Trent D'Arby - 4.38
Een van de meest geliefde nummers van Terence Trent D’Arby, tijdgenoot van Michael Jackson en Prince. U vindt het nummer op zijn album Introducing the Hardline According to Terence Trent D’Arby
09 Resuf - Kinan Azmeh & Dinuk Wijeratne - 6.12
Van de Syrische klarinettist Kinan Azmeh zullen we in de toekomst nog meer horen. Jazz die jazz-haters bekeert...
10 I'm Sorry, Not Sorry - Kate Amrine & Kate Barmotina - 4.28
Experimentele muziek die tientallen gezongen variaties verzint op dat ene zinnetje, I’m Sorry, Not Sorry
11 Soleares - Joaquin Turina - 2.12
De wereldberoemde gitarist Pablo Sainz Villegas vertolkt ‘Soleares’ van de Spaanse componist Joaquin Turina, die in het rijtje van Albéniz, Granados, De Falla en Tarrega thuishoort
12 Elf Dance - Moondog - 1.36
De legendarische Moondog, de blinde, zwervende Viking of Sixth Avenue componeerde een oeuvre dat gezien wordt als het begin van de minimal music. U hoort hier zijn pianocompositie Elf Dance, vertolkt door de Franse pianiste Vanessa Wagner
