Donderdag 27 februari 2020
Een programma als Oud Anders laat regelmatig de avant-garde van de muziekwereld aan bod komen. Nu kan avant-garde van alles zijn: progressieve stadia van jazz, klassiek, poprock, world enzovoorts; alles kan hypermodern zijn zolang we maar ongewone geluiden horen. Tot nog toe hebben we echter met geen woord gerept over iemand als Elliott Sharp. Daar is een reden voor: woorden schieten tekort om de muziek van deze gitarist te beschrijven. We geven ruiterlijk toe dat we eigenlijk niet goed weten wat we over een fenomeen als Sharp moeten zeggen. De Nederlandse Wiki doet haar best en probeert met labels als eigentijdse klassieke muziek, experimentele muziek, vrije improvisatie, jazz en avant-garde de (anti-) muzikale goocheltoeren van deze man te definiëren, maar dat alles slaat de plank mis. Sharp verkeert in een wereld die helemaal van hemzelf is; je kunt hem in geen enkele bekende categorie indelen.Sommige twijfelaars stellen dat Sharp’s rare klanken ‘nergens op lijken’. Dat is ook zo; ze vallen met niets te vergelijken. Men wil daarmee aangeven dat je net zo goed een kind van vijf jaar een gitaar in handen zou kunnen geven, met de opdracht er maar wat op los te rammen. Dat zou dan zo ongeveer hetzelfde resultaat opleveren als wat Sharp ervan maakt. Een dergelijke opvatting werd door velen ook gehuldigd ten aanzien van de muziek van Cecil Taylor. Diens pianistieke acrobatiek schoot velen in het verkeerde keelgat; het zou ‘helemaal niks’ zijn. Niet meer dan kinderspel. Dat is echter niet zo. Zoals ik persoonlijk heb kunnen vaststellen tijdens een optreden van Taylor in Ahoy hield de man er wel degelijk een systeem op na. Zoveel werd me althans duidelijk toen ik hem voorafgaand aan elk nummer een paar notities op ’n paar vodjes papier zag raadplegen. Wat er op die papiertjes stond kon ik natuurlijk niet zien, maar het betrof hier bepaald geen gewoon notenschrift, ziet u daarvoor een foto van ’s mans kladjes.
Taylor dereguleerde en demonteerde alle tot dan toe bekende muziekstijlen, maar dat wilde nog niet zeggen dat er aan zijn zienswijze geen enkele structuur ten grondslag lag. Taylor ging uit van ‘iets’. En dat ‘iets’ was volledig van hemzelf. We zullen er nog lang mee bezig zijn om dat geheimzinnige, Taylor-eske fundament te ontrafelen. Wat deed Taylor nou helemaal precies? In de toekomst zullen we het weten.
Iets dergelijks geldt ook voor Elliot Sharp. Zijn klankbeeld komt deels overeen met dat van Taylor, maar verschilt ook aanzienlijk. Beide muzikanten waren op hun eigen wijze bezig om de muziek ondersteboven te keren. Taylor bediende zich van de piano; Elliott ging te keer op een basgitaar. Die laatste achtte het nodig om voor zijn experimenten een unieke gitaar te laten bouwen. Dat geschiedde; het nieuwe instrument had vier snaren meer dan de gewone basgitaar. En ja, daarop kun je heel wat meer dan op het oorspronkelijke instrument.
Welaan! Een artiest als Elliott Sharp aan het werk met zo’n nieuw instrument, en dan heeft hij ook nog eens aparte opvattingen over muziek. Hoe klinkt dat? We moeten u het antwoord schuldig blijven. Het lijkt allemaal ‘nergens’ op. De muziek van Elliott Sharp kan nauwelijks omschreven worden. Hij is een genre op zich.
Sharp maakt onder andere gebruik van signal processing, dat wil zeggen dat hij zijn live optredens met de computer bewerkt. Klinkt het allemaal nog niet vreemd genoeg, dan doet het digitale monster van onze tijd er dus nog wel een schepje bovenop.
Zondagavond hoort u Elliott Sharp in Oud Anders rond 19.45, met het nummer The Standard Model van zijn album Octagonal Book Three. Genoeg wanklanken om over na te denken.
PLAYLIST OUD ANDERS, ZONDAG 1 MAART 2020 OP AAFM, 19.00 - 20.00 UUR
01 Esquisses, Op. 63: Scherzetto - Charles-Valentin Alkan - 2.07
Je hebt virtuozen en supervirtuozen. Alkan, tijdgenoot van Liszt, Chopin en Thalberg, behoorde tot die laatste categorie
02 Dolphin - Linda Perhacs - 2.54
Perhacs maakte in 1970 de plaat Parallellograms en hield de muziekwereld daarna voor gezien. Het album kreeg door de jaren heen echter een cultstatus. Geniet u van de song Dolphin van die plaat
03 Silo - Ablaye Cissoko & Volker Goetze - 6.20
Cissoko op de kora, samen met jazztrompettist Volker Goetze? In de muziek kan alles, als je het maar goed doet. En deze twee vormen een spraakmakend duo
04 My Dark Hours - Alexi Tuomarila Trio - 6.48
Jazz van pianist Alexi Tuomarila, drummer Olavi Louhivuori en contrabassist Mats Eilertsen. Twee Finnen en een Noor
05 Andmoreagain - Love - 3.22
Een nummer van het album Forever Changes van de legendarische groep Love
06 Devoiko, Devoiko - The Bulgarian Voices Angelite - 2.30
The Bulgarian Voices Angelite kwam voort uit het koor van de Bulgaarse staatsradio en werd na het verdwijnen van het ijzeren gordijn immens populair in de hele wereld
07 Koyunbaya Suite: Cantabile - Carlo Domeniconi - 4.05
Een paar weken geleden kon u in Oud Anders kennis nemen van het Presto uit Domeniconi’s Koyunbaba Suite. Die suite bestaat uit nog drie andere delen, en die zijn stuk voor stuk even mooi als het Presto. Bij deze deel 3: Cantabile, uitgevoerd door de gitarist Celil Refik Kaya
08 Spin - Echo City - 4.00
Een band die met eigen handen ongewone instrumenten bouwt maakt ook ongewone muziek. De klanken van Echo City zijn dan ook niet gemakkelijk te classificeren. Spin is van de plaat Gramophone uit 1986 en ‘lijkt nergens op’
09 Four Big Scenes - Li Feng-Yun - 4.29
De Chinese guqin, ook qin genoemd, is een plankciter met een eerbiedwaardige klank. Li Feng-Yun geldt als een grootmeester op dit instrument
10 Johney Cock the Beavor - Anoniem - 2.31
De Belgische blokfluitspeler Frederic de Roos en het ensemble La Pastorella met een nummer van het veelgeprezen album Les Flutes d’Angleterre (2001). Muziek uit de Barok en later; de componist van Johney Cock the Beavor is niet bekend
11 The Standard Model - Elliott Sharp - 6.31
- zie boven -
12 Vespers: My Soul Magnifies the Lord - Serge Rachmaninov - 6.23
Misschien is Rachmaninov beter bekend als de componist van symfonieën pianoconcerten, maar zijn Vespers voor koor wordt door velen toch als zijn Magnum Opus beschouwd. U hoort Het Groot Omroepkoor o.l.v. Kaspars Putnin
13 The Last Living Rose - PJ Harvey - 2.21
PJ Harvey werd gezien als de feministische rocker bij uitstek, ook al zag ze die kwalificatie zelf niet zo zitten. The Last Living Rose is van haar album Let England Shake uit 2011
