Donderdag 20 februari 2020
Een roffel van klauwen en tanden op een ovenwant: mijn katje speelt met me en laat zich helemaal gaan. Ze hoeft zich niet in te houden wanneer ik mezelf bescherm met die dikke, zwarte handschoen. Ze weet immers dat ze me niet zal beschadigen. Een slimme poes dus? Jazeker. Dat wordt helemaal duidelijk wanneer ik het gedrag van dit zwervertje in het wild bestudeer. Anders dan de gemiddelde buitenkat gaat ze mensen niet uit de weg, maar sjouwt achter iedereen aan. Ze geeft dan kopjes en probeert bij alle passanten in een goed blaadje te komen. Het is een logische strategie om aan eten te komen. Verder blijft ze doodbedaard zitten wanneer honden haar belagen; die zitten immers aan de lijn en kunnen haar geen kwaad doen. Evenmin ontwijkt ze een vechtpartij met grotere en sterkere soortgenoten. Ook glipt ze overal naar binnen waar er toevallig een raam of deur openstaat; ze vleit zich dan bij voorkeur neer op de favoriete leunstoel van de bewoner. ‘Dagpoes’, zoals ik haar noem, mag een bijzonder beestje genoemd worden. Ze is voor de duivel niet bang. Die lieve kleine is de viervoetige koningin in mijn buurt.In bovenstaande paragraaf probeer ik eigenlijk niet veel anders dan gestalte te geven aan een soort legendevorming rondom een kat. Ik zie haar allerlei ongewone dingen doen en interpreteer haar verrichtingen op mijn eigen wijze. Wanneer de lezers van deze pagina mijn observaties ten aanzien van haar verspreiden, zou het zomaar kunnen dat deze poes min of meer een verhaal op zich wordt: daar in Windmolenbroek struint er een beestje rond dat zich niet als een normale kat gedraagt. De legende is geboren! De kans bestaat dat over twintig jaar half Twente nog weet wie Dagpoes was: mijn intelligente, ietwat vinnige leeuwinnetje dat alles anders doet dan de gemiddelde huis, tuin- en keukenkat. Ze verdient een kroon.
Dit alles doet ons afvragen wanneer iets of iemand aanspraak kan maken op het attributief ‘legendarisch’. Laten we de term vooral niet verwisselen met ‘beroemd’; in die zin is namelijk iedereen die het tot een goede of kwade noot in de menselijke geschiedenis heeft weten te schoppen legendarisch. Nee, het gaat erom of er tot op de dag van vandaag bijzondere verhalen omtrent een persoon of een groep mensen in omloop zijn. Kijken we naar de literatuur, dan is een vrouw als Emily Dickinson (1830-1856) het schoolvoorbeeld van een legende. Niemand buiten haar eigen kleine kringetje had ooit van haar gehoord, maar toen ze stierf ontdekte men een oeuvre van zo’n 1800 gedichten, waaronder ettelijke die mettertijd gewaardeerd werden als de geniaalste poëtische expressies ooit door een mens op papier gezet. Het feit dat er betrekkelijk weinig over haar leven bekend was heeft de mythevorming omtrent haar persoon alleen maar versterkt. Wat men niet wist over haar heeft men zelf aangevuld.
Kijken we naar rock en pop, dan liggen de legendes voor het oprapen. We noemen de Rolling Stones en de Beatles, die vanuit commerciële motieven willens en wetens geruchten verspreidden over hun privéleven. De collectieve fantasie van de mensheid gaat vervolgens op de loop met die al dan niet gefingeerde ‘feiten’, en er wordt een caleidoscopisch sprookje gecreëerd waarin waarheid en fictie om de voorrang vechten. Eventueel kan de mythevorming nog beter werken wanneer je je als artiest onbereikbaar opstelt, zoals Bob Dylan. De Amerikaanse bard was nooit gemakkelijk voor een interview te vangen, en als hij dat al gaf, dan werden de journalisten niet veel wijzer. Dylan ontweek vragen met wedervragen of gaf helemaal geen antwoord. Verder leidde hij een teruggetrokken leven. Van hem wist je nooit wat hij op zijn zijn volgende plaat zou doen, of dat er überhaupt nog een plaat zou komen. Iets dergelijks was ook het geval met de Britse band Pink Floyd. Jarenlang lieten ze niets van zich horen, om dan de wereld te verbijsteren met een geweldig album.
De voorwaarden om een legende te worden zouden we als volgt kunnen samenvatten: iemand moet er in de eerste plaats voor zorgen dat hij een buitengewone prestatie levert. Vervolgens kan hij ervoor kiezen om zelf bij te dragen aan alle illustere verhalen omtrent zijn persoon, of zich daar nu juist van te onthouden; het effect is in wezen hetzelfde, zolang de constante van ‘het meesterwerk’ er maar ligt.
Legendes en meesterwerken: de Californische band Love uit Los Angeles was slechts korte tijd actief (1967-1974), maar leverde in die periode wel de plaat ‘Forever Changes’ af. Dat album wordt door de critici nog steeds beschouwd als een van de beste rock albums aller tijden. En dat terwijl de groep toentertijd nauwelijks bekend was, om tweeërlei redenen: ten eerste hield frontman Arthur Lee niet van toeren. Als je als band niet rondtrekt dan is er weinig kans dat je het commercieel gaat maken. Ten tweede werd de band door Elektra label collega’s The Doors volledig overvleugeld. Love kwam er gewoon niet aan te pas.
Slechts weinigen kenden de band Love van het eerste uur. Hun nummers worden door nieuwe generaties muziekliefhebbers echter steeds weer herontdekt, zo aanstekelijk is hun razendknappe fusie van blues, proto-punk, jazz, mariachi (Mexicaanse volksmuziek) en orkestrale arrangementen.
Niet bekend, maar wel een superplaat afleveren? Stof genoeg voor allerlei verhalen die al dan niet op waarheid berusten, terwijl de belangrijkste bandleden niet meer in leven zijn om te vertellen hoe het werkelijk zat. Ziedaar het ontstaan van een legende; wat we niet weten verzinnen we zelf. Zet derhalve uw vraagtekens bij elke encyclopedische ingang over de band Love.
De naam van de band is natuurlijk leuk gevonden. Love opereerde in de Flower Periode, en houden van iedereen en alles was het adagium van de hippies van toentertijd. De tekst van het schitterende nummer Alone Again Or, waarmee we zondag de uitzending van Oud Anders beginnen, onthult echter de ware aard van de mens:
Somebody said to me
"You know that I could be in love with almost everyone
I think that people are the greatest fun"
And I will be alone again tonight my dear
Denkt u erom dat het hier om twee verschillende ik-figuren gaat. De een (r.2-3) wil het met iedereen aanleggen, maar de ander (r.4) blijft alleen achter.
Tja. Lang leve de vrije liefde...was het niet gewoon een leugen? De hele plaat Forever Changes gaat over de schaduwzijde van de tegencultuur uit de jaren ’60. Het was niet zo mooi als velen van ons zich nog steeds wensen te herinneren.
PLAYLIST OUD ANDERS, ZONDAG 23 FEBRUARI 2020 OP AAFM, 19.00 - 20.00 UUR
01 Alone Again Or - Love - 3.18
- zie boven -
02 Istanbul grooves - Yasar Akpence - 5.40
Opwindende muziek op de darbuka, de vaastrommel uit het Midden-Oosten. Yasar Akpence komt uit Istanbul
03 Mass - Credo - Igor Stravinsky - 4.42
Ter nagedachtenis van Reinbert de Leeuw, de Nederlandse dirigent/componist die zoveel gedaan heeft om de moderne klassieke muziek in ons land te introduceren. Hier brengen hij en het Schönberg Ensemble een deel uit de Mis (1944-1948) van Igor Stravinsky
04 Kerinia, Ta Kymata Malia Sou - Angélique Ionatos - 4.05
De Griekse folkzangeres Ionatou, ook Ionatos genoemd, heeft zich gespecialiseerd in de threne. Dit was oorspronkelijk een begrafenislied dat zich tot een eigen stijl ontwikkelde. Weemoed, melancholie en klaagzang, de Grieken zijn er goed in...
05 Intraga - György Kurtag - 9.10
Het gaat hier om de elektronische muziek van de zoon van de beroemde Hongaarse modernist György Kurtag. Junior maakte een plaat met gelijkgestemden op het gebied van de elektroakoestische muziek en noemde het Kurtagonals. Het album begint met Intraga
06 Highway 45 - Big Joe Williams - 4.13
De negensnarige elektrische gitaar was het handelsmerk van Delta blueszanger Big Joe Williams; niet bepaald een gebruikelijk instrument. Hij is o.a. bekend van songs als Crawlin’ King Snake en Baby Please Don’t Go. Ook werkte hij samen met Victoria Spivey, Lonnie Johnson, Roosevelt Sykes en...Bob Dylan! op het album Three Kings and the Queen.
07 Oscar Peterson - Call Me - 5.14
Voor het grotere publiek is Oscar Peterson wel zo’n beetje de meest geliefde jazzpianist van de 20e eeuw geweest; iedereen kent die naam. Call Me is van zijn album Soul Espanol uit 1966
08 From Now On - Deep Listening Band - 7.00
Pauline Oliveros, een van de speerpunten van de Amerikaanse avant-garde, beoogde met haar ensemble Deep Listening Band muziek en meditatie met elkaar te verbinden. Geen triviale Worldmuziek met kaarslichtjes en wierookstokjes hier, maar serieuze, eerbiedwaardige klanken
09 Golden Hours - Brian Eno - 4.00
Brian Eno voordat hij zijn Ambient muziek uitvond. Op het album Another Green World (1975), waar Golden Hours op staat, doet hij in elk nummer wel iets aparts
10 Cabiyatning Ucinci Dastani - Various Artists - 3.32
Een traditonele koorzang van de Oeigoeren, een met de Turken verwante bevolkingsgroep in China. U kunt het nummer vinden op de plaat Bu Dunya (deze wereld)
11 She (Will-O-the-Wind) - The Collectors - 3.50
We zijn de uitzending begonnen met een psychedelische rockgroep uit de Jaren ’60, en sluiten haar er ook mee ook af. The Collectors kwamen uit Canada, bestonden niet lang, maar hebben toch een aantal heel aardige nummers gemaakt. She is van hun debuutalbum The Collectors uit 1968
