Donderdag 30 mei 2013
Frank Zappa grossierde in gevleugelde uitspraken. De verbale voortvarendheid van de rocklegende uit de West Coast was al even indrukwekkend als zijn muzikale aanleg; u hoeft maar een greep te doen in de lyrics van zijn songs om te weten dat u hier te maken heeft met een erfgenaam van de onvergetelijke Groucho Marx.Zappa’s sneren waren voornamelijk gericht op de onnozelheid van zijn medemensen. Hier een van zijn beroemdste uitspraken: “Wetenschappers beweren dat waterstof, omdat het zoveel voorkomt, de belangrijkste bouwsteen van het heelal is. Daar ben ik het niet mee eens. Ik stel dat domheid meer voorkomt dan waterstof. Domheid is de belangrijkste bouwsteen van het heelal”. Dat Zappa zich niet verheven voelde boven anderen blijkt wel uit een ander citaat: “Laat mij maar als eerste de grootste stommiteiten begaan, dan kunnen zij die wat verlegener zijn me navolgen”. De man spaarde zichzelf dus niet. Dat wordt nog duidelijker als we de hoes van zijn laatste bij leven uitgegeven album bestuderen. Daarop staat de doodzieke muzikant - hij zou twee maanden later aan uitgezaaide prostaatkanker overlijden - in bruine en gele tinten afgebeeld. De titel van het album luidt, “The Yellow Shark”. De naamgeving verwijst onomwonden naar wat een terminale ziekte met iemands uiterlijk doet.
Nee, voor zelfmedelijden was er geen plaats in Zappa’s leven. Het zou echter te ver voeren de man voor een misantroop aan te zien. Frank Zappa mag eerder een harde realist genoemd worden. Hij was ervan overtuigd dat de meeste mensen hun weg door het leven heen blunderen omdat ze hardnekkig fantomen blijven najagen. Zoals het door Hollywood ingefluisterde ideaal van een romantische, zoete liefde met de enige ware. Daarover zei hij ooit in een interview met Ivo Niehe: “de droomvrouw bestaat niet. Mocht ze tegen alle waarschijnlijkheid in toch bestaan, dan vind je haar niet; en vind je haar wel, dan wil ze je niet”. Ziedaar het realisme van Frank Zappa ten voeten uit. Niehe merkte op dat de gefrustreerde jongeling dus niets anders rest dan zijn hoop en verwachtingen via zelfbevrediging te verwezenlijken. Waarop Zappa reageerde met een “ja, dat hadden mijn woorden kunnen zijn”. Daarmee was de rockster eventjes vergeten dat hij het in een nummer als “Disco Boy” (Zoot Allures, 1976) al in min of meer dezelfde bewoordingen gezegd had: “…you still got hands to help you do that jerkin' that'll blot out yer Disco Sorrow!”.
Wat seks betreft wond Zappa er geen doekjes om. De commissies die tegenwoordig hun Parental Advisory stickers op cd’s plakken zouden zich geen raad geweten hebben met de teksten van de man. Sommige songs beschrijven seksuele handelingen zó expliciet, dat ze eventueel als een “hoe-moet-je-het-nou-doen” voor de blozende tiener gebruikt zouden kunnen worden. Hier geen schuttingwoorden of ander hanig gedrag, maar een anatomisch verantwoorde beschrijving van de daad zelf, als altijd gepeperd met een fikse dosis ironie. Hij durfde wel, Frank Zappa, als we in aanmerking nemen dat de muziek- en filmindustrie in de USA heel wat preutser is dan de onze.
De uitzending van komende zondag staat volledig in het teken van Frank Zappa. Belicht wordt de sardonische rockster, maar ook de serieuze componist. Op één na komen alle nummers van zijn hand. Een drietal daarvan staan op het bovengenoemde album “The Yellow Shark”. Zappa zelf vond die plaat een van de beste die hij ooit gemaakt had. Zijn liefde voor moderne klassieke muziek, die als een rode draad door zijn bestaan als muzikant heen liep, wordt nergens anders zo fraai vertolkt als op dit album. Het Duitse Ensemble Modern nam hier de uitvoering van een aantal van Franks composities op zich, deels onder het dirigentschap van Zappa zelf. Die kon immers alles: gitaar spelen, klassiek componeren, dirigeren, producen, het mengpaneel bedienen, albumhoezen ontwerpen, films maken en boeken schrijven. Debatteren kon hij ook als de beste, zoals menig politicus tot zijn schade heeft ondervonden. Meer dan eens heeft hij een vertegenwoordiger van die door hem zo verafschuwde beroepsgroep tijdens een confrontatie genadeloos onderuit gehaald.
Geniet u ervan op zondagavond om 22.00 uur op AAFM. We komen beslist nog eens terug op Frank Zappa.
Playlist OUD ANDERS, zondag 2 juni 2013
01. Motherly Love - Frank Zappa - 2.44
02. Dog Breath Variations - Frank Zappa (uitv. Ensemble Modern) - 2.06
03. But Who Was Fulcanelli - Frank Zappa - 2.48
04. Elvis Has Just Left the Building - Frank Zappa - 2.24
05. Disco Boy - Frank Zappa - 3.09
06. Déserts - 2nd episode - Edgar Varese - 7.33
07. Panty Rap - Frank Zappa - Frank Zappa - 4.35
08. Be-Bop Tango - Frank Zappa (uitv. Ensemble Modern) - 3.43
09. Lemme Take You To The Beach - Frank Zappa - 2.44
10. Brown Moses - Frank Zappa - 3.01
11. G-Spot Tornado - Frank Zappa (uitv. Ensemble Modern) - 5.17
12. How Could I Be Such A Fool - Frank Zappa - 2.12
