Vrijdag 17 mei 2013
Pale Blue Eyes, het verpletterend mooie nummer van The Velvet Underground waarmee we de uitzending van komende zondag beginnen, kan voor enige verwarring zorgen. Lou Reed bezong in dit lied zijn eerste liefde. Het meisje heette Shelley Albin en was al getrouwd toen Reed zijn hart aan haar verloor. Shelley had geen lichtblauwe ogen, maar lichtbruine! Is hier sprake van dichterlijke vrijheid? Wellicht; maar binnen poëtische teksten zien we wel vaker dat verscheidene biografische gebeurtenissen of personen in iemands leven zich met elkaar verknopen. Aan wie dacht Reed dan toen hij voor zijn song de kleur ogen van zijn geliefde veranderde? Het antwoord ligt voor de hand. Nico, de mysterieuze Duitse zangeres op het debuutalbum van The Velvet Underground had het soort ijsgekoelde, lichtblauwe ogen dat meerdere rocksterren tot in hun dromen zou achtervolgen. We noemen er een paar die dit spectaculaire fotomodel op haar palmares kon bijschrijven: Jim Morrison, Bob Dylan, Brian Jones, Jackson Browne, Iggy Pop, Tim Buckley – en dus ook John Cale en Lou Reed van The Velvet Underground. Met al deze mannen had ze min of meer tegelijkertijd een verhouding. En passant had ze een zoon gekregen van Alain Delon, de acteur die het idool was van menig Frans tienermeisje. Nico’s seksuele charisma was zodanig dat het er niet toe deed of een man haar daadwerkelijk mocht; hij raakte toch wel in haar ban. Of anders maakte hij haar tot onderwerp van een song die oorspronkelijk niet eens over haar ging, zoals blijkt uit Reed’s Pale Blue Eyes. U ziet het, met de macht van een heuse femme fatale valt niet te spotten.
Toen bandmanager Andy Warhol erop stond dat zijn protegé Nico zou optreden als zangeres van The Velvet Underground, probeerden Cale en Reed dit in eerste instantie tegen te houden. Ze mochten haar niet zozeer, en bovendien leken de muzikale opvattingen van deze bohemienne onverenigbaar met hun doelstellingen. De heren hadden immers een samensmelting van rock (Reed) en avant-garde (Cale) voor ogen. Daarin was beslist geen plaats voor iemand als Nico, die idiosyncratische folk voortbracht en daarbij een harmonium uit India bespeelde. De bandleiders kozen echter eieren voor hun geld; Andy Warhol, gevierd kunstenaar en meester op het gebied van PR, wilde hen in contact brengen met de jetset van New York. De naam van de band kon in één klap gevestigd worden; alles wat rijk en beroemd was verzamelde zich namelijk rondom Warhol. En daar was het de ambitieuze muzikanten om te doen. Zo word je een rockster.
Nico kwam er dus bij, ook al wilden Cale en Reed dat eigenlijk niet. Erger nog, beiden vielen voor haar uitstraling. Dat wilden ze al helemaal niet, maar zoals hierboven uitgelegd, tegen het magnetisme van sommige vrouwen valt nou eenmaal niets uit te richten.
De optelsom van deze muzikale tegenstellingen en ingewikkelde haat-liefde verhoudingen werd vastgelegd op een onthutsende plaat, The Velvet Underground+Nico. Op die LP horen we afwisselend de vreemde stem van Nico en het monotone, stuwende zingen van Lou Reed, ondersteund door de dreigende drum beats van Maureen Tucker. Gevoegd bij de snerpende gitaren van Reed en Sterling Morrison en het aanhoudende gejoel van Cale’s elektrische viola leverde dit een voor die tijd ongekende potpourri van duistere klanken op. Dan gingen de songs ook nog eens over drugs, sadomasochisme en transseksualiteit. De band hield zich bepaald niet bezig met flower power idealen, maar weerspiegelde de harde werkelijkheid van alternatief New York eind jaren zestig. Met als gevolg dat de radiostations van puriteins Amerika de plaat boycotten. Hij werd nauwelijks verkocht. Hierover zei Brian Eno ooit: “vrijwel niemand kocht de plaat, maar zij die dat wel deden richtten allemaal hun eigen band op. Zo groot was de invloed van dat album”
In de clip hieronder hoort u Pale Blue Eyes. En u ziet Nico, de vrouw die zo slinks Reed’s songtekst binnensloop.
Playlist OUD ANDERS, zondag 19 mei 2013
01. Pale Blue Eyes - The Velvet Underground - 5.41
02. Villageoises: Petites Pieces Enfantines - Francis Poulenc - 4.07
03. Variant IX - Jan Boerman - 7.20
04. Heroin - The Velvet Underground+Nico - 7.13
05. L'Italiana in Algeri: Cruda Sorte! Amor Tiranno - Gioachino Rossini - 4.51
06. White Light-White Heat - The Velvet Underground - 2.47
07. Nuovi Labirinti: Per Arpa Sola II - Sylvano Bussotti - 3.53
08. Blackbird - Brad Mehldau Trio - 5.00
09. I'll Be Your Mirror - The Velvet Underground+Nico - 2.14
