Donderdag 3 januari 2019
Mochten ze in de Randstad al denken dat de provincie weinig te melden heeft op het gebied van klassieke muziek, dan hebben ze buiten het Almelose pianoduo Martijn en Stefan Blaak gerekend. Twee broers, vier handen, en met settings die zich laten vertalen naar de eenvoudige rekensommetjes 1x4 en 2x2 – samen achter één piano, of ieder op zijn eigen instrument - hebben ze de internationale concertpodia stormerhand veroverd. De gebroeders Blaak treden overal in Europa op. Ze kunnen zelfs al bogen op transatlantische waardering, getuige hun deelname (2015) aan het gerenommeerde Green Lake Festival in Chicago.Een blik op hun website leert dat de broers zich wat betreft hun repertoirekeuze niet beperken tot een enkele periode binnen de klassieke toonkunst. Stefan en Martijn bestrijken een groot deel van de westerse muziekgeschiedenis, of het nu om arrangementen gaat of om composities die oorspronkelijk voor quatre mains en twee piano’s geschreven werden. Zo beginnen ze bij Bach, om zich vervolgens zonder blikken of blozen een weg te banen naar de 21e eeuw. Daarbij mijden ze de moeilijkste werken niet. Bartok’s sonate voor twee piano’s en percussie vergt het een en ander van zowel de uitvoerende muzikanten als het luisterend publiek, maar de broers draaien er de kostbare handen niet voor om. Nu ja, ze zullen zich er bont en blauw op geoefend hebben, dat zeker. De ingewikkelde constructies van de Hongaar maak je je niet zomaar eigen.
Voor de uitzending van zondag doet Oud Anders een greep uit het repertoire van het pianoduo Blaak. Ook laten we hen aan het woord komen in een interview, afgenomen door AAFM medewerkster Jenny van Dorsten. Let wel, niet alles wat de broers spelen is op cd verkrijgbaar. De hieronder genoemde werken worden dan ook door andere artiesten uitgevoerd. Dat maakt niet uit; voor een indruk van waar ze concertbezoekers zoal op tracteren voldoet onze keuze uitstekend.
Jean Françaix - Quinze Portraits d'Enfants d'Auguste Renoir
Met de Fransman Jean Françaix moeten de Blaak broeders welhaast een natuurlijke verwantschap voelen. Zoals ze in het interview aangeven, zijn vader en moeder Blaak beiden muzikaal aangelegd en hebben ze hun kinderen gestimuleerd om zich al vroeg te bekwamen in de klassieke muziek. Dat was ook het geval met Françaix. Diens vader was - naast directeur van een conservatorium - een musicoloog die zelf componeerde, en zijn moeder gaf zangles. Als er bij een kind dan al sprake is van enig talent, dan kan dat in een dergelijke gezinsomgeving tot volle wasdom komen. En zo gebeurde het ook. Jean Françaix was al op tienjarige leeftijd een pianovirtuoos.
Voor zijn Quinze Portraits d'Enfants d'Auguste Renoir liet Françaix zich inspireren door een aantal kinderportretten, gemaakt door de schilder Renoir. We laten u zes delen uit dit werk voor quatre mains horen. Kijkt u voor de titels van deze juweeltjes naar de tracklist onder aan deze pagina. De uitvoerende pianisten zijn Martin Jones en Adrian Farmer.
Goachino Rossini – Petite Messe Solennelle
Rossini componeerde zijn Petite Messe Solennelle voor gravin Louise Pillet-Will, wier echtgenoot zojuist een nieuwe residentie in Parijs had gekocht. Het werk was bedoeld om de kapel die bij het gebouw hoorde in te wijden. Met het oog op de kleine ruimte besloot Rossini een niet al te grote, maar wel ongebruikelijke bezetting te hanteren: koor + solozangers, twee piano’s en een harmonium. Tja, een kerkorgel en een voltallig orkest passen nu eenmaal niet in een kapelletje of een salon.
Het werk wordt overigens vaker met één pianist uitgevoerd dan met twee. Gelukkig beschikt Oud Anders over de versie van de Belgische dirigent/pianist Jos van Immerseel, die de authentieke setting van Rossini aanhoudt. Wyneke Jordans is de tweede pianist.
NB: Als we goed geïnformeerd zijn, dan zullen Stefan en Martijn delen uit de Petite Messe Solennelle uitvoeren op zondag 10 februari vanaf 14:30 uur, samen met De Stichting kamermuziek Almelo en het Almelose koor Sursum Corda. Het concert vindt plaats in de kapel van Hof88.
Luciano Berio – Linea
Hypermodern wordt het met Linea van de Italiaanse componist Luciano Berio. Het is een stuk voor twee piano’s, vibrafoon en marimba. Bartok wist het al: op een piano kun je heerlijk drummen, zolang je de toetsen maar hard genoeg aanslaat en de klanken kort houdt. De combinatie met percussieve instrumenten als de vibrafoon en de marimba pakt dan heel goed uit. In onze (ingekorte) versie spelen de pianisten Debora Brunialti en Paola Biondi.
Germaine Tailleferre - Jeux de Plein Air: La Tirlitentaine
Zodra het om piano vierhandig of twee piano’s gaat kan geen enkel duo om het werk van Germaine Tailleferre heen. Deze Franse componiste heeft veel van haar werken voor deze settings geschreven. Tailleferre liet zich niets aan haar protesterende vader gelegen liggen en begon op twaaljarige leeftijd aan haar studie op het Conservatoire de Paris. Heimelijk, dat wel; haar vader mocht er immers niets van weten. Moeder Tailleferre smeedde een complot en zorgde ervoor dat een groepje nonnen haar dochter elke dag ongemerkt naar het conservatorium loodsten.
Jeux de Plein Air is een dartel tweeluik dat de levenslustige imborst van deze begaafde dame verraadt. La Tirlitentaine wordt hier uitgevoerd door het Clinton/Narboni piano duo.
Tot zover onze weergave van een deel van het repertoire waar de gebroeders Blaak de wereld mee verblijden. Hopelijk kunnen we naast de cd’s ‘Vesalius’ en ‘Stadium’ nog vele publicaties van hun hand tegemoet zien.
PLAYLIST OUD ANDERS, ZONDAG 6 JANUARI 2019 OP AAFM, 19.00 - 20.00 UUR
01 Uit 15 Portraits d'Enfants d'Auguste Renoir: Le Bebe a la Cuiller/Jeune Bretonne/Adolescente se Peignant/Fillette Lisant/Les Deux Soeurs/Au Jardin du Luxembourg - Jean Françaix - 5.29
- zie boven –
02 Interview Stefan en Martijn Blaak door Jenny van Dorsten - 11.29
03 Petite Messe Solennelle: Kyrie - Gioachino Rossini - 6.41
- zie boven -
04 Keep On Chooglin' - Creedence Clearwater Revival - 7.43
Swamp blues noemen ze het soort rock dat de razend populaire band Creedence Clearwater Revival maakte in de periode 1968-1972. Hen was een kort leven beschoren, maar die vier jaar waren genoeg om ze in de geschiedenis van de rockmuziek te doen voortleven
05 Le Romantique, Grande Fantaisie – Johann Kaspar Mertz - 7.07
De Hongaar Johann Kaspar Mertz was een van de betere gitaarcomponisten die er in de eerste helft van de 19e eeuw rondliepen in Europa
06 If You Don't Come Back - The Drifters - 2.37
Nooit van de Rythm & Blues/Doowop band The Drifters gehoord? Toch wel. Hun hit Under the Boardwalk kent u zeer beslist. Ze hebben echter wel meer fraaie nummers gemaakt. If You Don't Come Back is daar één van
07 Linea (fragment) - Luciano Berio - 6.05
- zie boven -
08 Every Time We Say Goodbye - Jeanne Lee & Mal Waldron - 5.10
Mal Waldron is onder andere bekend als een van de vaste begeleiders van Billie Holiday. Hier speelt hij samen met Jeanne Lee, een andere jazz zangeres van formaat. Het nummer in de titel staat op hun album After Hours
09 Jeux de Plein Air: La Tirlitentaine - Germaine Tailleferre - 1.56
- zie boven -
