Donderdag 10 mei 2018
Op het moment van schrijven is Nederland zich aan het opmaken voor de tweede halve finale van het Eurovisiesongfestival. Daarin treedt Waylon op, en hij gaat proberen om zich naar de eindstrijd te rocken. We wensen hem alle succes. Zijn countryrock-achtige bijdrage behoort niet onmiddellijk tot het domein van ons programma, maar dat wil nog niet zeggen dat we afwijzend staan tegenover zijn nummer. Wat hij doet doet hij goed. Waylon kan wel wat, en we hopen dan ook dat hij hoog eindigt.Dat gezegd hebbende richten we ons voor deze uitzending op een heel ander soort zangers. Of beter gezegd, op een andere manier van zingen. We hebben het nu over de stemkunstenaressen die alle conventionele paden te buiten treden.
Er zijn er een handvol te noemen: daar is natuurlijk de Godmother van alle vocale experimentalisten, Cathy Berberian. Zij was een van de eersten die het aandurfde om af te wijken van wat algemeen geaccepteerd was in de zangkunst. Ze werkte samen met avant-garde componisten als John Cage, Hans Werner Henze en Luciano Berio ( haar echtgenoot).
Dan heb je Yoko Ono, van wie The Beatles (behalve Lennon) en The Stones dachten dat ze niet kon zingen. Totdat ze beseften dat Ono er niet op uit was om te klinken volgens de enigszins beperkte opvattingen die deze vroege popmuzikanten hadden over wat zingen zou moeten zijn. Ono was bezig om de mogelijkheden van de menselijke stem te onderzoeken. Ze liet zich daarbij niets gelegen liggen aan de blues-georiënteerde poprock en ging haar eigen gang. Tja, dat zag er niet lekker uit tijdens de opnames van het Rolling Stones project ‘Rock and Roll Circus’. Niemand begreep wat ze daar nou helemaal aan het doen was. Ono zelf wist het natuurlijk maar al te goed.
De indrukwekkendste van alle naoorlogse vocale acrobaten, krachtcentrale Diamanda Galas, verwijst met haar uitspattingen de meest onheilspellend grommende Death Metal zangers naar de kinderkamer. Als het erom gaat het publiek de stuipen op het lijf te jagen dan hebben die laatsten in vergelijking met haar het nakijken. Galas is ’SHE’, de onnavolbare manifestatie van het oervrouwelijke zoals schrijver Henry Rider Haggard dat probeerde vast te leggen. We hebben niets tegen haar geweld in te brengen. Van haar vroege live optredens is bekend dat gelovige concertbezoekers in paniek de zaal uitvluchtten, zozeer waren ze ervan overtuigd dat ze met de duivel zelf van doen hadden. Gaat u eens op zoek op de pagina’s van Oud Anders en u zult haar wel vinden. De video in het betreffende artikel is getiteld, “Litanies of Satan”. En Satan is wat u krijgt, neemt u dat maar van ons aan.
Dan is er Sainkho Namtchylak. Zij behoort op grond van haar Tuvaanse afkomst eigenlijk al automatisch tot de experimentalisten. Ze is een expert op het gebied van boventoons zingen, heeft kennis van de muziek van afgelegen Siberische en Mongoolse regio’s, en kan – om maar een voorbeeld te geven – lachen als een hyena. Namtchylak is een internationaal gewaardeerd lid van de avant-garde, heeft met vele bekende artiesten samengewerkt en inmiddels een indrukwekkende reeks albums uitgebracht.
Ook Spanje kent een artieste die heel bijzondere dingen doet met haar stem. Haar naam is Fatimah Miranda. Net zoals Namtchylak kan ze boventoons zingen, maar ze heeft daarnaast ook een aantal hoogstpersoonlijke zangtechnieken ontwikkeld. Dat gaat u zondagavond horen in de compositie ‘Las Voces de la Voz: Hálito’, letterlijk vertaald ‘De Stemmen van de Stem: Adem’. Het behoeft geen betoog dat Miranda hier laat horen hoe je de menselijke ademhaling in kunt zetten om tot een nieuw begrip van muziek te komen. We horen haar niet alleen buitelen met het in- en uitademen; er wordt tussendoor volop gegild en gedaan. Je weet eigenlijk nauwelijks wat je hoort. En daar houden we van in Oud Anders...
PLAYLIST OUDANDERS, ZONDAG 13 MEI 2018 OP AAFM, 22.00 - 23.00 UUR
01 Bagatelles for Piano, Op. 33 No. 1 in E flat major - Beethoven - 3.48
Het word ‘Bagatelles’ kun je vertalen met niemendalletjes. Maar zo onbetekenend zijn deze kleine compositietjes nog niet zodra ze van de hand van iemand als Beehoven komen...
02 People's Parties - Joni Mitchell - 2.15
Folk met jazzy-achtige ondertonen. People’s Parties staat op Joni Mitchell’s best verkopende plaat Court and Spark uit 1974
03 Khâne lab-e Bahrak - Mehri Maftun - 4.44
Multi-instrumentalist Mehri Maftun uit Afganistan trekt zich weinig aan van de in vele regio’s van zijn land strenge Taliban wetgeving t.a.v. muziek. Hij doet wat hij op grond van zijn talent meent te moeten doen, en musiceert er dus ongedwongen op los
04 For Madeline - Michael Gordon [Bang On A Can All-Stars] - 7.52
De Bang On A Can All-Stars staan wereldwijd bekend als een innovatief ensemble dat de grenzen van de genres overstijgt en het publiek tracteert op spetterende life optredens. Ze vertolken hier een compositie van Michael Gordon
05 Victims Of Comfort - Keb'Mo'- 3.20
Keb'Mo' houdt de traditie van de vooroorlogse Mississippi delta blues hoog
06 Bagatelles for piano, Op. 126 No. 1 in G major - Beethoven - 3.20
- zie track 01 -
07 Decadance - Kevin Ayers - 8.04
De Britse musicus Kevin Ayers begon zijn carriere bij de psychedelische band Soft Machine en maakte deel uit van de progressieve Canterbury Scene. Hij heeft met vele artiesten samengewerkt, zoals Brian Eno, Nico en John Cale en Mike Oldfield, maar heeft ook een groot aantal solo albums op zijn naam staan. U hoort een lange compositie van hem, getiteld Decadance (inderdaad, met een ‘a’ in plaats van een ‘e’) van zijn album Bananamour uit 1973
08 Meet Me In The Alleyway - Steve Earle - 4.25
Steve Earle is een Amerikaans singer-songwriter. Hij leverde werk in vele muziekstijlen waaronder countryrock, folk, Americana, alt-country en rootsrock. De carrière van Earle startte in Nashville. Zijn doorbraak kwam in 1986 met het album Guitar Town. We draaien Meet Me In The Alleyway van zijn album I’ll Never Get Out of This World Alive
09 Las Voces de la Voz: Hálito - Fatima Miranda - 9.16
- zie boven –
10 A Likely Story - Steve Kuhn Trio - 6.45
Steve Kuhn is een Amerikaans pianist, componist en comboleider op het gebied van jazz. Hij speelde de piano al op zijn vijfde en was in eerste instantie geïnteresseerd in klassieke muziek. Dat veranderde in zijn tienerjaren toen hij in Boston kennis maakte met Coleman Hawkins en Chet Baker. Later zouden free jazz pioniers Ornette Coleman en Don Cherry hem meer de kant van de moderne jazz opsturen. U hoort A Likely Story van zijn album Wisteria uit 2012. Hij wordt hier terzijde gestaan door bassist Steve Swallow en drummer Joey Baron
11 Sonate für Harfe: Lento - Germaine Tailleferre - 1.38
Ter afsluiting van deze uitzending presenteren we u het – helaas ietwat ingekoret - Lento uit de Sonate für Harfe van de Franse componiste Germaine Taileferre. Zij maakte deel uit van de Groupe des Six, een informeel gezelschap van jonge Franse componisten in de jaren ’20 van de vorige eeuw. Francis Poulenc en Darius Milhaud zaten daar onder anderen in. Het stuk wordt gespeeld door harpiste Nina Schlemm
