Donderdag 19 april 2018
Je hebt van die mensen: ze pakken een instrument op waar ze geen enkele ervaring mee hebben, en vervolgens leggen ze in sneltreinvaart het bochtige parkoers van amateur naar virtuoos af. Zoiets zagen we bij Robbie Basho, aan wie we een kleine twee maanden geleden een artikel gewijd hebben. Pas op 19-jarige leeftijd nam Basho de gitaar ter hand, om er een paar jaar later meer mee te kunnen dan de meeste muzikanten in zijn omgeving. Naast die komeetachtige ontwikkeling op technisch gebied slaagde hij er ook nog eens in om het nodige toe te voegen aan het repertoire voor zijn instrument. Basho klinkt namelijk als geen ander.Iets dergelijks gebeurde ook de Japanse Ikue Mori. Naar eigen zeggen had deze studente grafisch design in haar jeugdjaren eigenlijk niet veel op met muziek. Als zovele Japanse jongeren luisterde ze naar Jimi Hendrix en The Doors; dit inspireerde haar echter niet om zelf muziek te gaan maken. Daar kwam verandering in toen ze de Amerikaanse punkrock ontdekte. Nu bestond er al wel een Japanse versie van punk in de jaren ’70, maar het genre werd door het establishment van het keizerrijk met evenveel argwaan bekeken als de eerste experimenten van The Rolling Stones en The Beatles in Engeland. Japanse punkers konden tijdens hun concerten dan ook regelmatig een bezoekje van de politie verwachten. De opkomst van grote acts als Patti Smith zorgde ervoor dat de punk in Japan een hogere vlucht nam en tot een geaccepteerde vorm van jeugdcultuur uitgroeide.
Ikue Mori hoorde dus de punk en New Wave van Amerikaanse bodem, waarna het bij haar begon te kriebelen. Ze had iets van, “dat kan ik ook”. In 1977 bezocht ze New York, gewoon om eens weg te zijn uit Japan. Daar in de Big Apple woonde ze een aantal live concerten bij van muzikanten die haar aanspraken. En toen gebeurde het: van het een op het andere moment zat ze in een band. Als drummer. Hoezo, drummer? Mori beschikte over wat basisvaardigheden op de piano, maar enige aandrang om met de sticks ergens op te meppen had ze tot dan toe nog nooit gevoeld. En toch werd het drummen voor haar. Een raadselachtige rimpeling in haar leven die tot een enorme verandering leidde.
Toen Mori voor het eerst achter een drumstel plaatsnam modderde ze maar wat aan. Zij en haar collega’s van de band DNA hadden geen van allen ook maar enige ervaring als muzikant. Het enige wat ze wilden was een hoop herrie maken...en vooral veel lol hebben! Mori verliet zich daarbij enigszins op wat ze wist van het traditionele taiko drummen van haar land. Dat wil zeggen: ze sloeg met grote stokken zo hard mogelijk op haar trommels. Het bleef echter niet bij deze simpeler vorm van zelfexpressie. Mori leerde snel. Ze werd een gewaardeerd lid van een reeks bands, kwam via John Zorn in aanraking met de echte avant-garde en zou een paar jaar later door een criticus omschreven worden als de gelijke van free jazz muzikant Sunny Murray. Deze drummer gaf met zijn spel niet zozeer tijd en ritme aan voor zijn band, maar creëerde asymmetrische, polyritmische soundscapes. U weet wel, van die muziek waarvoor je extra hersenen moet aankweken in al je ledematen.
Mori bewees haar werkelijke waarde voor de percussieve muziek toen ze drum machines ging gebruiken. Die wist ze zó te herpogrammeren dat ze er volstrekt authentieke composities mee kon maken. Zoals een blogger het opmerkte: “Ikue Mori kan meer met een drum machine dan de hele techno scene bij elkaar”. Die vaardigheid om elektronische hulpmiddelen naar eigen inzicht in te zetten voor haar muziek vervolmaakte ze op de laptop. Daarmee treedt ze ook moeiteloos live op.
Zondagavond hoort u in Oud Anders Mori’s ‘Bamboo Battle’ van haar album ‘Garden’. Het stuk begint min of meer conventioneel, maar al gauw worden er merkwaardige ritmes en nog merkwaardiger klanken gelanceerd. Mori is op haar 64e een olympiër onder de elektronische muzikanten, onaantastbaar voor jonkies die ook wat proberen met hun laptop en drum machines.
O ja, voor we het vergeten: Mori is tevens een vaardige visueel ontwerpster. Zo maakte ze vele albumhoezen voor John Zorn’s label Tzadik. Kijkt u voor een van haar animaties op haar eigen muziek eens naar de clip hieronder.
PLAYLIST ZONDAG 22 APRIL 2018 OP AAFM, 22.00 - 23.00 UUR
01 Dixie McGuire - Chet Atkins & Tommy Emmanuel - 3.50
Gitarist Chet Atkins samen met zijn bewonderaar Tommy Emmanuel op zijn laatste plaat ‘The Day the Fingerpickers Took Over the World’. Dixie McGuire werd geschreven door Emmanuel
02 Hangaw Ridées 6 Temps - Various Artists - 4.04
Stapels beroemde fluitisten werkten mee aan de compilatie Magic Flute. Hangaw Ridées 6 Temps is een nummer van deze set
03 J'ai Tant Escamote - Zaz - 3.42
Frankrijk heeft eindelijk weer een chansonniere van allure. Ze noemt zichzelf Zaz, en ze geeft een moderne draai aan het beproefde genre
04 Bamboo Battle - Ikue Mori - 6.41
- zie boven -
05 Courante for Lute 'La Belle Homicide' - Rolf Lislevand - 3.31
La Belle Homicide was een populair deuntje voor de luit in het 17e eeuwse Frankrijk. Het lijkt erop dat het geschreven werd door Gaultier, maar vele anderen hebben het opgepikt. De Noorse luitspeler Rolf Lislevand maakt er zijn eigen versie van
06 To Be Over - Yes - 9.05
De meeste kenners van het werk van de symfonische rockgroep jazz zullen het er niet mee eens zijn, maar volgens de presentator van Oud Anders behoort de plaat Relayer uit 1974 tot hun beste werk. We draaien To Be Over van dat album
07 Piano Etudes Book One: Cordes a Vide & Touches Bloquees - 5.00
De Fransman Pierre-Laurent Aimard, op dit moment een van de meest gevierde pianisten van het moderne repertoire, vertolkt twee etudes van György Ligeti
08 Le Retour Du Soleil - Zaz - 4.25
- zie track 03 -
09 Histoire Naturelle ou les Roues de la Terre: Entomologie - Pierre Henry - 5.09
Een van de pioniers van de Musique Concrete was Pierre Henry, sinds 1954 eigenaar van de eerste prive-studio op Franse bodem. De man heeft een weelde aan inventieve composities geschreven, waarin elk geluid onder de zon bestaansrecht heeft
10 Mike's Mike - Theo Loevendie - 5.03
Theo Loevendie, was zowel in de jazz als de klassieke muziek een zeer succesvol componist geweest. Of ‘is’, moeten we zeggen, want deze in 1930 geboren Amsterdammer leeft nog steeds. U gaat luisteren naar Mike’s Mike van zijn jazzalbum Orlando uit 1977
11 Ich Bin der Welt Abhanden Gekommen - Gustav Mahler - 6.35
‘Voor de wereld ben ik voorgoed verloren’ is een van de vijf gedichten van Friedrich Rückert die door Gustav Mahler getoonzet werd
