Donderdag 25 januari 2018
Tim Buckley (1947 – 1975) werd bij zijn debuut onthaald als de nieuwste belofte voor dromerige tienermeisjes. De gevoelige folkliedjes die hij zong met zijn wendbare stem leken perfect op maat gesneden voor het hippie publiek van de late jaren ’60. Daarbij zag hij er aantrekkelijk uit; iets te slank wellicht, met een fijn besneden gezicht omlijst door een uitbundige bos krullen. Het platenlabel Elektra presenteerde hem als een sensitieve estheet die jonge harten zou doen smelten.Schijn bedriegt. Dit fragiel aandoende clowntje verwerkte in de korte tijd die hem gegeven was een scala aan uiteenlopende genres in zijn oeuvre. Tim Buckley, een ongeduldige jongeman, bleef nooit ergens lang bij stilstaan. Hij was alweer op weg naar een nieuw experiment nog voordat zijn volgers van het eerste uur goed en wel bekomen waren van de laatste richting die hij insloeg. En zo ging hij van folk naar folkrock, van jazz-achtige structuren naar avant-garde en groeide tenslotte uit tot een stemkunstenaar met een geheel eigen stijl. Zijn fans werden keer op keer in hun verwachtingen teleurgesteld. Niet dat hij zich ook maar iets aan hen gelegen liet liggen. Buckley was allesbehalve commercieel en zag er geen been in om het publiek van zich te vervreemden.
Sommige recensenten zagen Buckley’s snel opeenvolgende koerswijzingen als een ontsporing. De jonge zanger verprutste zijn talent en ‘deed maar wat’, zo heette het. In feite was dat oordeel niet eerlijk, want uitsluitend gezien vanuit het perspectief van de popmuziek. Free jazz en serialisme hadden vanaf eind jaren ’50 hun intrede gedaan, en wat het zingen betreft was de wereld al geruime tijd vertrouwd met de salto mortales van Cathy Berberian, de moeder aller stemacrobaten. Zij was dan ook een van die artiesten door wie Buckley zich liet inspireren.
De vraag is of je dergelijke invloeden binnen de grenzen van de pop moet toelaten. Het genre is niet voor niets afgeleid van het woord ‘populair’; het beoogt een groter publiek aan te spreken. Een experimentele plaat als Buckley’s ‘Lorca’ kon een handvol moderne jongeren nog wel bekoren, maar de massa haakte af. Als gevolg ging het financieel niet bijster goed met hem.
Om toch nog in zijn brood te kunnen voorzien keerde de zanger op zijn latere platen terug naar muziek die wat begrijpelijker was. Zo laat ‘Look at the Fool’, zijn negende en laatste album, een soort folkrock horen met ondertonen van soul en funk. Interessant wordt het echter niet meer.
Buckley stierf op 28-jarige leeftijd aan een overdosis heroïne. Zijn dood lijkt een ongelukje geweest te zijn. Weliswaar was de man niet onbekend met drank en drugs, maar afgezien van een sporadisch binge gebruik leidde hij geenszins het leven van een verslaafde. Het is mogelijk dat hij de sterkte van de heroïne die hem aangeboden werd onderschatte, of het spul voor iets anders aanzag. Hoe dan ook, het is hem fataal geworden.
Meer dan veertig jaar na zijn dood kent de wereld Tim Buckley nog steeds. Het geeft aan dat zijn talent in de loop der tijd wel degelijk erkend werd, ondanks – of misschien wel dankzij – de muzikale zijpaden die hij bewandelde. Van Buckley kun je zeggen wat je wil, maar het staat vast dat hij in relatief korte tijd alles uit zijn creatieve potentieel wist te halen. Zijn oeuvre leest als het parcours van een slalom skiër: het gaat verschrikkelijk hard, hoteldebotel van links naar rechts, dreigt alle bochten uit te vliegen, en eindigt – tja, onder aan de berg. Dit helaas zonder de triomf van de finish.
Zondag draait Oud Anders Buckley’s ‘Buzzin' Fly’. Het is zijn grootste hit en staat op zijn album ‘Happy Sad’. De plaat bevat een aantal wondermooie songs, maar blikt hier en daar alvast vooruit naar wat er komen gaat. Volgende week besteden we aandacht aan zijn experimentele kant.
PLAYLIST OUD ANDERS, ZONDAG 28 JANUARI OP AAFM, 22.00 - 23.00 UUR
01 Hit Bottom - Natalie Beridze - 4.14
Natalie Beridze heeft politicologie en medicijnen gestudeerd, maar is uiteindelijk in de muziek terecht gekomen. Haar nummer Hit Bottom staat op de compilatie cd Monika Werkstatt, waarop we de nieuwste trends in de avant-garde aantreffen
02 La Marche des Scythes - Pancrace Royer - 7.33
Een stevige hamerpartij op de klavecimbel levert doorgaans heel wat vuurwerk op. Zo ook hier; Beatrice Martin brengt een mars van de Franse componist Pancrace Royer (1705-1755)
03 Improvisation 1 McCoy Tyner & Marc Ribot - 3.46
Jazz pianist McCoy Tyner is voornamelijk bekend geworden om zijn samenwerking met John Coltrane. Op zijn album Guitars laat hij merken dat hij ook als zelfstandig artiest het een en ander te melden heeft. Gitarist Marc Ribot staat hem terzijde
04 Mandara - Vas - 6.23
De uit Iran afkomstige zangeres Azam Ali en de Amerikaanse percussionist Greg Ellis ontmoetten elkaar op de University of California. Een aantal jaren zijn ze met elkaar in zee gegaan onder de naam Vas, en dat leverde een viertal bijzondere platen op. Van hun album Feast of Silence hoort u het nummer Mandara
05 That Leaking Putrid Underbelly/Noble Cause Corruption - Nurse With Wound - 7.08
Voorlopig zijn we nog niet klaar met de experimentale band Nurse With Wound. De mannen maken zulke originele muziek dat je ze eigenlijk zou mogen indelen bij de avant-garde van de klassieke muziek. Hier een nummer van hun album Dark Fat uit 2016
06 Buzzin' Fly - Tim Buckley - 6.04
- zie boven -
07 La Déesse Venus - Philippe de Monte - 4.00
Er is weinig bekend over de Vlaamse polyfonist Philippe de Monte (1521-1603). In zijn tijd werd hij echter evenzeer gewaardeerd als Palestrina en Lassus
08 Cupid - Sam Cooke - 2.44
Hij wordt wel de King of Soul genoemd, de Amerikaanse zanger Sam Cooke. We horen hem hier live met het nummer Cupid. Het staat op zijn album One Night Stand: Sam Cooke Live At The Harlem Square Club uit 1963
09 Taqsim Maqam Kurd - Rahim Alhaj - 8.38
De uit Irak afkomstige geldt als een van de beste Oud (Arabische luit) spelers van tegenwoordig
10 Black Snake Blues - Victoria Spivey - 4.09
Alberta Hunter, Lucille Hegamin en Victoria Spivey brachten in 1963 gezamenlijk een album uit en doopten het Songs We Taught Your Mother. Topzangers uit de jaren ’20 van de vorige eeuw, toen blues en jazz geboren werden
11 Dance for Newly Weds - Familie Tafiychuks - 2.33
De familie Tafiychuks behoren tot de Hutzuls, een karpatenvolk dat zich onderscheidt door kleurige klederdracht en eigenzinnige muziek
