Donderdag 5 oktober 2017
De meesten van ons willen het niet erkennen, maar in feite zijn spinnen onze bondgenoten. Zonder hen zouden allerlei vervelende insecten in huis en tuin terrein winnen. U kunt kiezen: òf u legt zich erbij neer af en toe tegen zo’n onappetijtelijk uitziend achtpotig geval aan te lopen, òf u wordt in de maanden augustus en september opgevreten door de muggen. Tijdens de mooie nazomerse dagen van vorige week had ik een merkwaardige confrontatie met een kruisspin. Het beestje – gezien haar dikke achterlijf overduidelijk een vrouwtje – heeft me versteld doen staan van haar ontembare bouwwoede. Ja, dat kunnen ze, deze leden van de familie der wielwebspinnen. Ze weven er lustig op los en kijken daarbij niet op een half metertje meer of minder.
In onderstaande paragrafen leest u mijn verslag over onze ontmoeting. Het is een ‘geromantiseerd’ verhaal in die zin dat ik het verhaal vertel zoals ik het zelf beleefde, en zoals ik meende dat spinnetje erover dacht. Dat ik er wat dat laatste betreft flink naast zat wordt duidelijk in het wetenschappelijk commentaar dat ik cursief onder dit artikel geplaatst heb.
Als ik ergens naar toe moet, dan verlaat ik mijn huis meestal via de achterdeur. In de schuur, eigenlijk een verlengstuk van de keuken, staat mijn fiets. Tussen de muur van deze berging en de grote struik op de grens met de buren loopt er een betegeld pad, waarover ik dan de tuin uit rijd. Zo niet op de eerste dag van mijn aanvaring met mevrouw Spin.
Want daar hing ze, ondersteboven in een groot web dat van de muur naar de struik liep. Ik kon er niet langs en zeker niet onderdoor. Er zat niets anders op: ik pakte een spade en schoof het web richting muur. Daarbij ging ik voorzichtig te werk, want zo’n beestje hoeft van mij echt niet dood. Spinnetje trippelde wat zenuwachtig rond op de muur, maar verder was alles goed.
De volgende dag echter...u raadt het al. Ze hing er weer. Binnensmonds het moeizaam lerend spinnenbrein verwensend, greep ik ten tweede male naar de schop en plantte wederom web met spin en al op de muur. En weer overleefde ze mijn aanslag.
Op de derde dag was ik in gedachten verzonken en had even geen aandacht voor de buitenwereld. Het kwam niet in me op dat de dame me nogmaals de weg zou versperren. En dus liep ik nietsvermoedend dwars door een nieuw web heen. Haren, gezicht, jas en fiets, alles zat onder de kleverige draden. Spin zelf was in geen velden of wegen te bekennen.
Natuurlijk was ik er de dag daarna wel op bedacht. Dat was maar goed ook, want mevrouw had het niet op zich laten zitten. Web nummer vier hing daar uitdagend in het zonlicht te pronken. De spade lag me zwaar in de hand bij dit voorlaatste sloopwerk; zou ze zo langzamerhand niet uitgeput raken? Arm dier. Gelukkig slaagde ik er ook ditmaal in om haar te sparen en rende ze na haar zoveelste gedwongen verhuizing onbeschadigd over de muur.
Haar antwoord op mijn aanhoudende vernielzucht kwam op dag vijf. Op dezelfde plek ontwaarde ik een magnifiek web. Met een omtrek van minstens een meter was het groter en sterker dan ooit. Probeerde ze soms in een laatste poging haar Nemesis te overmeesteren? Nemesis pakte maar weer de schop.
Dit keer ging het helaas mis met mijn ingreep. Spinnetje verloor het evenwicht en plofte hard op de grijze bak bij de muur. Ze bleef er zwaargewond zitten. Terug van de winkel zag ik haar niet meer. De volgende dag trof ik haar echter dood aan op het deksel van de andere vuilnisbak.
Ai. Dit had ik niet gewild. Wat had ik een spijt. Bij wijze van afscheid – ik was aan het beestje gehecht geraakt - heb ik voor zondagavond een bijzondere uitzending Oud Anders in elkaar gezet: acht van de dertien nummers gaan over spinnen. Het was niet eens moeilijk om dat bij elkaar te zoeken; de arachniden vormen blijkbaar een bron van inspiratie voor muziekartiesten van alle genres. Er was volop keuze in mijn verzameling.
De kruisspin volgens de wetenschap
De spin in mijn verhaal is niet van uitputting en frustratie gestorven. Of ik het web nu wel of niet verwijderd zou hebben, een kruisspin maakt vrijwel iedere dag een nieuw web, doorgaans op dezelfde plek. Daarbij eet ze het oude bouwsel met vangst en al op. Het beest doet dat alles in een minuutje of twintig. Fluitje van een cent dus. En over haar dood: die was sowieso aanstaande. Een kruisspin sterft vrij kort nadat ze haar eitjes heeft afgezet. Te zien aan de restanten van haar vijfde web had ze dat zojuist gedaan. Met andere woorden, ik hoef me niet heel schuldig te voelen. Echt niet? Nee...maar toch...
Spider and I sit watching the sky/On a world without sound/We knit a web to catch one tiny fly/For our world without sound/We sleep in the mornings/We dream of a ship that sails away/A thousand miles away.
PLAYLIST OUD ANDERS, ZONDAG 10 OKTOBER 2017 OP AAFM, 22.00 - 23.00 UUR
01 Spiders for Harp Op. 48: the Dancing White Lady & The Red-Backed Spider - Paul Patterson - 4.34
Harpiste Lavinia Meijer vertolkt twee delen uit Spiders for Harp van de Britse componist Paul Patterson
02 The Spider And The Fly - Rolling Stones - 3.41
Knap bluesnummer van de Rolling Stones. U hoort de originele versie uit 1965, van het album Out of Our Heads
03 Spider - Herbie Hancock - 7.20
Ook keyboard wizard Herbie Hancock heeft het zijne te zeggen over spinnen. Spider staat op zijn album Secrets
04 Fool's Song of the Spider op.27 - Jean Sibelius - 3.39
De Finse componist Jean Sibelius zette een toneelstuk van een vriend van hem op muziek. Het ging over de liefde van de Scandinavische Renaissance koning Kristian II, die een relatie onderhield met het Nederlandse meisje Dyvecke (oftewel Duifje). Dat bleef hij doen, zelfs toen hij getrouwd was. Als u wilt weten wat het Spinnenlied van de Hofnar nou precies voor functie heeft in Sibelius’ toonzetting, dan moet u het volledige libretto bestuderen. Hoe dan ook, het gaat hier over een kruisspin. U hoort mezzo sopraan Monica Groop en pianist Love Derwinger
05 Black Widow Spider - Big Bill Broonzy - 2.55
Bij de blues kun je terecht voor alles wat los en vast zit. Er wordt in dat genre dus ook over spinnen gezongen. Het woord is aan Big Bill Broonzy met Black Widow Spider. U weet wel, de uiterst giftige zwarte weduwe
06 Sunken Anchor - Yair Elazar Glotman - 5.15
De in Berlijn woonachtige Glotman is het soort componist dat we Sound Artist noemen; hij creëert dus ambient-achtige texturen
07 Das Fragment an sich, NWV 35 - Friedrich Nietzsche - 4.51
De roemruchte filosoof Nietzsche was ook een niet onverdienstelijk componist. Jeroen van Veen vertolkt een van zijn stukken voor piano
08 The Spider Holds A Silver Ball - Josephine Foster - 2.44
Dit nummer is van die geheimzinnige folkzangeres met de merkwaardige stem Josephine Foster. Het staat op haar album Graphic As A Star
09 Spider And I - Brian Eno - 4.10
Het mooiste lied over een spin ooit geschreven? Oordeelt u zelf – ook aan de hand van de videoclip hierboven
10 Enta Maatramuna - Sudha Raghnunathan - 5.04
Sudha Raghnunathan is een Karnatische zangeres. Uit het zuiden van India dus
11 Piano Sonata in C sharp minor Kk247 - Domenico Scarlatti - 5.28
De Franse pianist Anne Queffelec weet wel raad met pianosonates van Domenica Scarlatti
12 Undecided - Anita O'Day - 4.17
Cool nummer van een van mijn favoriete jazz zangeressen
13 Crawlin' Black Spider - John Lee Hooker - 2.45
Als je de tekst van dit nummer bestudeert, dan blijkt al gauw dat John Lee Hooker niets weet van spinnen. Gelukkig kan hij er nog altijd overtuigend over zingen
