Donderdag 25 mei 2017
Son House was een vroom man. Als predikant en pastor van een kerk wilde hij lange tijd niets weten van wereldse muziek. In de Afro-Amerikaanse wereld van zijn tijd was dat de blues, een muziekgenre dat zich ontwikkeld had uit de zogenaamde ‘field hollers’. Dat waren letterlijk de uitgeschreeuwde jammerklachten van zwarte slaven op de katoenvelden, voorzien van een min of meer Afrikaans ritme en een simpele melodie. Zo hielden de ongelukkigen de moed erin. Later zou de stijl zich min of meer vermengen met de traditionele zangpraktijken van de blanke overheersers, en ziedaar: de blues was geboren. Blues songs bedienden zich maar al te vaak van teksten die weinig met christelijke waarden te maken hadden, maar des te meer met het leven zoals dat er voor de straatarme, recentelijk ‘bevrijde’ zwarten van de USA uitzag. En hoe zag dat er dan uit? Weggepropt in getto’s waarbuiten ze zich nauwelijks mochten begeven en waar de blanke wetshandhavers zich niet durfden te laten zien, leidden de Afro-Amerikanen in de grote steden een bestaan waarin ze dagelijks geconfronteerd werden met alles wat God verboden had. Bordelen, bootlegging, onbeteugeld geweld: de werkelijkheid van toen verschilde in feite niet veel van die van de grote Amerikaanse steden van nu. Hooguit zou je kunnen stellen dat heroïne en crack in de plaats kwamen van de illegaal gestookte whisky van de jaren ’20 – ‘30, en het pistooltje waarmee je nauwelijks kon richten werd vervangen door halfautomatische wapens waarmee je niet meer hoeft te richten. En de blues werd natuurlijk rap. Parental Advisory voor zowel rap als de vroege blues: laat je kinderen niet naar deze teksten luisteren.
In een niet onaanzienlijk deel van de blues lyrics gaven niet alleen de ruige jongens, maar ook de door het leven gepokte en gemazelde dames hem van katoen (onze verontschuldigingen voor dit geschiedkundig gezien bepaald wrange gebruik van de bekende uitdrukking). De teksten staan bol van het seksuele innuendo, en zelfs nu nog zullen sommige songs preutse Amerikanen tegen de borst stuiten. Waarschijnlijk verging het Son House precies zo. De blues was een kwalijke invloed. Als de godvruchtige prediker die hij was moest hij er niets van hebben. Met die houding volgde hij althans de richtlijn die hem vanuit de kerk werd meegegeven; in werkelijkheid kroop bij hem het bloed waar het niet gaan kon. Bronnen vermelden dat hij iemand op een slide guitar zag spelen en daarvan zo gecharmeerd raakte dat hij toegaf aan zijn toch al aanwezige drang om zichzelf muzikaal te uiten.
Son House bekeerde zich op 25-jarige leeftijd tot de de blues. Hij leerde zichzelf gitaar spelen en begon te zingen. Bij hem vond er als het ware een omgekeerd proces plaats van wat er na hem zou gebeuren: in de jaren ’30 en ’40 drong de blues de kerk binnen om de hartstochtelijke preken van de reverends muzikaal te ondersteunen, terwijl House lang daarvoor nu juist de emotionele kracht van de predikanten overhevelde naar de blues. Het maakte zijn muziek uniek.
De intensiteit die Son House aan de dag legde zou een enorme invloed op legendarische bluesartiesten als Robert Johnson en Muddy Waters uitoefenen. Zoals bekend gaven die het stokje weer door aan westerse jochies die vergelijkbare muziek wilden maken, ook al misten ze de heftige levenservaring van hun voorbeelden.
Oud Anders draait zondagavond een nummer van House, genaamd ‘Preachin’ Blues’. De titel mag geen verbazing meer wekken: Son House slingerde zijn blues de wereld in, zoals een begeesterde dominee van zijn dagen dat deed vanaf de kansel.
PLAYLIST OUD ANDERS, ZONDAG 28 MEI 2017 OP AAFM, 22.00 - 23.00 UUR
01 Samba Triste - Stan Getz & Charlie Byrd - 4.42
Voordat hij zijn populairste album met Astrud & Joao Gilberto zou maken, had Getz al eerder geëxperimenteerd met de Zuid-amerikaanse Bossa Nova. Het album Jazz Samba dat hij samen met gitarist Charlie Byrd maakte, was een van de eerste albums dat de Bossa Nova gekte in Noord-Amerika lanceerde. Dit gebeurde in 1962. Van die plaat luistert u naar het heerlijk relaxte nummer Samba Triste
02 Ruralia Hungarica, Op. 32a No. 1: Allegretto, Molto Tenero - Ernst von Dohnany - 2.07
De Ruralia Hungarica voor piano solo behoren tot de populairste stukken van Ernst von Dohnany, een man die meer roem zou oogsten als muziekpedagoog dan als componist. Hoe onterecht dat is hoort in dit sprankelende Allegretto. De componist speelt zelf
03 Obviously Five Believers - Bob Dylan - 3.32
Obviously Five Believers staat op Dylan’s Blonde on Blonde uit 1966. Het is een betrekkelijk simpel bluesnummer dat teruggrijpt op de muziek van Memphis Minnie en Sonny Boy Williamson I. Dylan kan het heel aanstekelijk maken als hij wil
04 Overture La Cenerentola (fragment) - Gioachino Rossini - 4.26
Rossini was na Mozart misschien wel een van de populairste componisten van Europa. De opjagende ritmes in de ouverture van zijn opera La Cenerentola (vrij naar het sprookje Assepoester) maakt u duidelijk waarom
05 The Very Thought of You - Jeri Southern - 3.04
Goede jazz zangeressen zijn er tot op de dag van vandaag te kust en te keur in Amerika. Klassiek geschoold pianiste Jeri Southern had een stem uit duizenden
06 Mallorca, Op. 202 (Arr. Duurling & Gretton voor 2 gitaren) - Isaac Albeniz - 6.18
De piano muziek van Albeniz werd door velen gearrangeerd voor gitaar. Het duo Amythis, bestaande uit de Belgische Veronique van Duurling en de Australische Harold Gretton, vertaalde zijn Mallorca naar een duet voor twee gitaren
07 For The Love Of A Soldier - Susan Christie - 3.55
Susan Christie is een van die raadselachtige folkzangeressen met een originele sound, maar die desondanks toch in de vergetelheid raakten. In 2006 werd deze Amerikaanse herontdekt
08 Rhapsody in F-sharp Minor, Op. 11 No. 2 - Ernst von Dohnany - 6.30
- zie track 02 -
09 Preachin' Blues - Son House - 5.44
- zie artikel -
10 Symphony No.6 in C Major deel 3: Scherzo - Franz Schubert - 6.14
Schubert kon een groot deel van zijn symfonisch oeuvre niet voltooien omdat hij te jong stierf. De Zesde maakte hij echter wel af; daaruit het Scherzo. U luistert naar de uitvoering van het London Symphony Orchestra o.l.v. Hans Schmidt-Isserstedt
11 Contre Une Écorce Claire - Lionel Marchetti - 2.15
Lionel Marchetti haalt de elektro-akoestische muziek, een genre dat vroeger met veel nauwgezet knutselwerk in elkaar gezet werd, uit de academische studio en laat het deel uitmaken van de geïmproviseerde muziek. Daarvoor ontwikkelde hij een set technische hulpmiddelen waarmee hij het aloude knippen en plakken van tapes virtueel op het podium kon nabootsen. Hij componeert dan als het ware ter plekke. En dat klinkt op zijn zachtst gezegd nogal merkwaardig
12 Sonate VI in C Moll: Moderato (Arr. voor harp Masumi Nagasawa)- Giovanni Battista Pescetti - 5.39
Masumi Nagasawa arrangeerde een van Pescetti’s klavecimbel sonates voor het instrument dat zij bespeelt: de harp. Een fraaie afsluiting van deze uitzending, want of je nou klassieke of hypermoderne muziek speelt op dat instrument, het blijft altijd mooi
