Donderdag 27 april 2017
De ‘Clone Dance’ van de Amerikaans-Canadese productie Orphan Black mag met recht een van de aardigste scenes genoemd worden die er de afgelopen jaren op televisie te zien waren. In deze SF-serie, die inmiddels cultstatus verworven heeft, worden de lotgevallen beschreven van een aantal jonge vrouwen met een identieke genetische opmaak. Ze zijn klonen die voortkwamen uit een clandestien wetenschappelijk project en werden ieder voor zich onder verschillende omstandigheden grootgebracht. Door puur toeval worden de klonen zich bewust van elkaar en van hun gedeelde achtergrond. In de loop van de serie raken ze in toenemende mate verwikkeld in een oorlog die diverse duistere corporaties met elkaar voeren om de oorspronkelijke kloonprocedure voort te kunnen zetten. Daarbij bedreigen deze instellingen het leven van de eerste klonen; de dames weten immers teveel af van wat er allemaal niet deugt aan het project. Ze vormen zodoende een gevaar, en iedereen heeft het op hen voorzien. Orphan Black gaat over de strijd die de ‘sestras (zusjes)’ moeten leveren om het hoofd boven water te houden.We laten het bij deze korte samenvatting. Een nadere uitleg van Orphan Black’s uiterst ingewikkelde plot zou teveel ruimte in beslag nemen op deze pagina. Voor het doel van de komende uitzending van Oud Anders verwijzen we u direct naar de video onder dit artikel.
Wat gebeurt er in deze clip? In eerste instantie niets bijzonders, zou u zeggen. Gewoon vier vrouwen en een man die met elkaar aan het dansen zijn op een Reggae nummer. Ook staat er nog een kind in de zijlijn mee te hossen. Kijkt u eens beter: de vrouwen hebben weliswaar verschillende kapsels en gaan allemaal anders gekleed, maar hun gezichten zijn precies hetzelfde. En inderdaad, we zien vier vrouwen die stuk voor stuk gespeeld worden door dezelfde actrice. Het is de Canadese Tatiana Maslany die het op zich genomen heeft om voor deze serie de rollen van tot nu toe tien klonen te spelen. Vijf van hen zijn er individueel in vrijwel elke aflevering te zien; in de bewuste scene zien we er maar liefst vier bij elkaar. Het laat zich raden dat dit kunststukje de regisseurs de nodige hoofdbrekens heeft gekost. Een scene met twee klonen komt per aflevering regelmatig voor; technisch gezien gaat dat nog. Maar vier klonen in een enkele scene, hoe doe je dat? Hoe kun je onafhankelijk van elkaar opgenomen scenes van vier dansende vrouwen tot een natuurlijk geheel samenvoegen, en wel zó, dat er interactie plaatsvindt tussen alle karakters?
Interviews met de regisseurs leren ons dat de cameraploeg maandenlang bezig is geweest om voorbereidingen te treffen voor deze clone dance, die te zien was in de finale van het tweede seizoen. De uiteindelijke opname heeft twee dagen geduurd. Dat moet het nodige uithoudingsvermogen gevergd hebben van hoofdrollenspeelster Maslany. Ze heeft per slot van rekening heel wat uren moeten dansen. Wat het allemaal nog knapper maakt is het feit dat ze elke kloon laat dansen in een stijl die in lijn ligt met het desbetreffende karakter. Zo zien we de onberekenbare Helena ongecontroleerd springen en headbangen; de geremde suburban huisvrouw Alison hupt wat stijfjes, terwijl de wilskrachtige alternatieveling Sarah en de altijd vriendelijke, warme Cosima er een sensuelere danspasje op na houden. Nature versus nurture: de klonen hebben dezelfde genen, maar zijn door omstandigheden totaal verschillende personen geworden. Dit zegt iets over de vaardigheid van Maslany, die hier niet alleen wat platte typetjes neerzet; de klonen verdiepen zich namelijk in het verloop van de serie. Zo zien we bijvoorbeeld het spookachtige, witte wief en seriemoordenares Helena stilaan veranderen in het hartveroverende lieve kind dat ze eigenlijk is, terwijl de saaie soccer mom Alison haars ondanks steeds meer criminele trekken begint te vertonen. De op straat geharde Sarah, vooraleerst iemand die zich weinig aan anderen gelegen liet liggen, groeit uit tot een persoon die zich verantwoordelijk voelt voor het gezamenlijke lot van de kloonzusjes.
Maslany laat dit alles heel verdienstelijk zien. Ze heeft in 2016 dan ook een Emmy gekregen voor de schier onmenselijke taak om zoveel verschillende karakters uit te beelden. Dit mede dankzij een niet aflatende twittercampagne van miljoenen fans, die de organisatoren van de Emmy Awards lieten weten dat ze niet langer voorbij konden gaan aan de acteerprestatie van de Canadese.
De serie werd ook daarom een succes omdat de makers een belangrijk ingrediënt voor een TV hit niet over het hoofd zagen. We hebben het nu over de ongeforceerde humor die de kijkers tussen alle suspense en horror door plezierig verrast. Game of Thrones en The Walking Dead mogen dan de populairste series zijn van de laatste jaren, maar vrolijk wordt het er nooit. Deze producties nemen zichzelf te serieus. En dat is niet in overeenstemming met het leven van alledag van ieder mens; zo af en toe moeten er hartelijk gelachen kunnen worden. En dat is precies wat Orphan Black biedt. We zien met regelmaat grappige momenten die volstrekt natuurlijk overkomen. We sluiten dit artikel dan ook af met een Monty Python-achtige uitspraak van kloon Helena, tot leus geworden van miljoenen fans op het internet: ‘You are strong like baby ox’.
Zo sterk als een baby osje? Dat slaat nergens op. Maar daarom is het ook zo leuk.
Oud Anders draait zondagavond de Water Prayer Rasta Mix van Adham Shaikh. Dit nummer werd gebruikt voor de onvolprezen clone dance hieronder.
PLAYLIST OUD ANDERS, ZONDAG 30 APRIL 2017 OP AAFM, 22.00 - 23.00 UUR
01 Water Prayer Rasta Mix - Adham Shaikh - 4.00
De opzienbarende clonedance van de populaire TV serie orphan Black
02 Con che soavità - Claudio Monteverdi - 4.55
Monteverdi behoort tot het pantheon van grootste componisten. Dat wordt hier bevestigd door de sopraan Emanuela Galli en het vroege muziek ensemble la Venexiana olv Claudio Cavina. Con che soavità is onderdeel van Monteverdi’s Scherzi Musicali
03 Merle's Boogie Woogie - Merle Travis - 3.01
Merle Travis kon zo goed overweg met zijn akoestische gitaar dat hij zelfs een speeltechniek naar zich vernoemd kreeg. Luistert u naar zijn Boogie Woogie, gebracht in zijn eigen, onvergelijkbare Travis Pickin’ stijl
04 Moths to Flame - Buckethead - 3.13
Duck and cover: Buckethead met een heavy metal spervuur op de (bas)gitaar
05 Sonata in G major, H 508: Allegretto - C.P.E. Bach - 6.15
Een rustig deuntje van de punker onder de componisten van de Eerste Weense School. C.P.E. Bach was de bekendste en meest succesvolle zoon van de grote J.S. U hoort het stuk in de uitvoering van de Vlaamse fluitist Barthold Kuyken en de Nederlander Bob van Asperen, wellicht de beste klavecimbelspeler is die er in ons land rondloopt.
06 Djougouyaba - Kady Diarra - 4.16
Kady Diarra is afkomstig uit een familie van griotten, de van oudsher rondreizende zangers van West-Afrika. Net zoals haar collega Rokia Traore uit Mali vermengt ze traditionele muziek met westerse elementen
07 Quartet No. 4, Op. 208, no. 2 The Ancient Tree: I. Adagio ma non troppo - Alan Hovhaness - 7.19
Een wonderlijk mooie melodie voor strijkkwartet van de Amerikaanse componist Alan Hovhaness
08 The Thresher - Phil Ochs - 2.52
Folkzanger Phil Ochs had naast Bob Dylan uit kunnen groeien tot de stem van een generatie. Helaas werd een verslaving en een depressie hem teveel; hij pleegde zelfmoord in het huis van zijn zus. Als zo vaak komt de waardering voor een bijzondere muzikant pas na zijn dood. The Thresher is afkomstig van zijn album All the News that’s Fit to Sing
09 It Might As Well Be Spring - Bill Evans Trio - 6.06
It Might As Well Be Spring staat op Moonbeam, het eerste album van het Bill Evans Trio na de dood van bassist Scott LaFaro. Chuck Israels was de man die hem verving. Paul Motian was de drummer
10 Bhajans: Meera - Mahesa Ram Group - 5.22
De volksmuziek van de Indiase deelstaat Rajasthan klinkt heel anders dan wat je zou verwachten van muziek uit India
11 In Spite of All the Damage – The Be Good Tanyas - 3.59
Frazey Ford, Trish Klein and Samantha Parton vormen het alternatieve folktrio The Be Good Tanyas, de Canadese groep die in 2002 debuteerde met het album Blue Horse. Het trio werd warm ontvangen in de folkwereld en geprezen om de kwaliteit van de harmonievocalen en de mix van nieuw en traditioneel in de instrumentatie. Hun zang is tegelijkertijd zoet en liefelijk, en...een tikje spookachtig. U luisterde naar In Spite of All the Damage van hun tweede album Chinatown
12 John Cage: A Room - Floraleda Sacchi - 1.50
Klassiek of Hypermodern, wanneer er en harp bij aan te pas komt is het altijd mooi. Harpiste Floraleda Sacchi brengt hier een oorspronkelijk voor prepared piano geschreven stuk ten gehore
