Donderdag 8 december 2016
Sommige critici noemen haar ‘A Godlike Genius’. Laura Marling, die er even typisch Engels uitziet als een door Holbein geschilderde vrouw uit de Tudor periode, liet al van zich horen toen ze net 17 jaar oud was. Sindsdien vechten zij en Adele onderling uit wie er eens in de zoveel tijd met de belangrijkste muzikale awards op Britse bodem gaat slepen. Overigens mag het folkmeisje uit Eversley de Londonse wereldster onder haar bewonderaars rekenen. Dat zegt wel wat. Afgemeten aan geldelijke verdiensten lijkt Adele de strijd om de nieuwe koningin van het Engelse lied te worden in haar voordeel te beslechten. Haar vermogen bedraagt inmiddels een slordige 125 miljoen dollar, daar waar Marling – ondanks haar grotere productie - niet meer dan 600.000 dollar bij elkaar heeft gezongen. Dat heeft alles te maken met de verschillende genres waarin de twee zich begeven. Zo het onderscheid nog iets zegt zou men kunnen stellen dat Adele tot de mainstream van de popmuziek behoort, terwijl Marling het zijspoor van de folk bewandelt. Dat laatste verkoopt niet goed genoeg, helaas. Tja, zo was het vroeger ook al. De jonge folkzanger Bob Dylan steeg qua talent boven iedereen uit; hij zette echter bij lange na niet zoveel om als de rockende Beatles of Rolling Stones. Die waren trouwens wel zo eerlijk om in hem hun meester te erkennen.
Wat maakt Marling zo goed? Kijkt u eens naar onderstaande video’s, dan weet u het antwoord al. Daar staat een kalme podiumpersoonlijkheid die haar materiaal volstrekt beheerst. Marling heeft een groot vocaal vermogen waarmee ze moeiteloos schakelt tussen de verschillende niveaus van emotionele intensiteit. Live zingt ze eigenlijk nog beter dan in de studio, en dat is maar weinig artiesten gegeven. Ja, die stem! Marling gaat in één ademtocht van ingetogen naar krachtig en van het ene naar het andere stemregister. Het klinkt allemaal zo subtiel als een dwarsfluit. Adele wordt daarentegen wel eens oneerbiedig vergeleken met een honkende misthoorn. Indrukwekkend en overweldigend, dat zeker, maar van enige verfijning in Adele’s stemgeluid is geen sprake. Nu ja, ieder vogeltje zingt zoals het gebekt is, natuurlijk. Beide dames zingen fantastisch, laten we dat voorop stellen.
Marling’s lyrics zijn een andere reden waarom ze door de popexperts op handen gedragen wordt. Ze schrijft ze zelf en legt daarbij een literaire begaafdheid aan de dag waar maar weinig jonge artiesten aan kunnen tippen. Net zoals Bob Dylan en Joni Mitchell heeft ze het vermogen om een heel arsenaal aan levenswijsheid in een enkele zin samen te vatten. Ze kon dat al op 17-jarige leeftijd. Wat ze zingt komt over als een onverbiddelijke waarheid. Hierover zei ze ooit in een interview dat “emotionele intensiteit vaak verward wordt met volwassenheid”. Nemen we die uitspraak onder de loep, dan dringt nogmaals de vergelijking met Dylan zich op: deze werd vanwege zijn diepgravende teksten en de manier waarop hij ze bracht door journalisten benaderd als een man die het antwoord zou hebben op alle wereldproblematiek. Gefilmde persconferenties rondom de Amerikaanse bard tonen aan dat Dylan deze onverhulde adoratie nauwelijks kon verwerken. Wat wilden al die heren in pak van hem, de meesten twee of drie keer zo oud als hij? Dylan deed er tijdens die interviews doorgaans het zwijgen toe, en dat was niet uit arrogantie. Hij wist gewoon niet wat hij zeggen moest tegen mensen die hij in het dagelijks leven pappa of opa zou noemen.
Als Dylan beschikte Marling al jong over een intuïtieve wijsheid die niet noodzakelijk geschraagd werd door levenservaring. En dat is misschien maar goed ook. Zolang de blonde Britse blijft zoeken naar haar rol als mens – en vooral als vrouw – in deze wereld, mogen we nog heel wat moois van haar verwachten. Volgend jaar maart komt haar zesde studio album uit, getiteld ‘Semper Femina’. Over een paar maanden zullen we weten of ze met succes aan de troon van Adele kan zagen. Subjectief stelt Oud Anders dat het sowieso niet Adele is die op die troon zit. Laura Marling vinden we doodgewoon beter.
Zondag hoort u ‘I Feel Your Love’ van Marling’s laatste album ‘Short Movie (Director’s Cut)’. Een song van een van God gegeven genie.
PLAYLIST OUD ANDERS, ZONDAG 11 DECEMBER 2016 OP AAFM, 22.00 - 23.00 UUR
01. Tangoeide - Accordion Tribe - 2.45
Vijf accordeonisten afkomstig uit vijf verschillende landen maakten samen drie platen en stopten toen. Het nummer Tangoeide is van hun album Sea of Reeds
02. 2 Roumanian Dances (Op.8a): Allegro vivace - Bela Bartok - 4.33
De Hongaarse pianist Zoltan Koksic was vooral bekend vanwege zijn voortreffelijke vertolkingen van de composities van zijn landgenoot Bela Bartok. Helaas is hij vorige maand overleden. Als eerbetoon aan hem draaien we in deze uitzending twee van Bartok’s composities voor piano solo, gespeeld door Koksic
03. Wedding Day - Tori Amos - 3.44
Tori Amis is nog steeds een van de beste singersong writers die er rondloopt. Hier een nummer van haar in 2014 verschenen album Unrepentant Geraldines
04. Deli Dervis - Kayhan Kalhor & Erdal Erzincan - 4.11
Een fraaie samenwerking tussen de Iraanse kamanche speler Kalhor en de Turkse saz virtuoos Erzincan
05. Sat Down on My Bed and Cried - R.L. Burnside - 3.15
R.L. Burnside verwierf grote faam toen hij door de bluesrock formatie Jon Spencer Blues Explosion onder de arm werd genomen. Samen met de groep maakte hij het album A Ass Pocket of Whiskey. Opnames van een vroeger datum tonen aan dat de man tot de betere fingerpicking gitaristen gerekend mag worden. Sat Down on My Bed and Cried is zo’n opname
06. Requiem in C minor: Introitus/Kyrie - Antonio Salieri - 6.33
De film Amadeus heeft de reputatie van Antonio Salieri geen goed gedaan. In zijn tijd werd hij echter zeer gewaardeerd, getuige de lange lijst van wereldberoemde componisten die bij hem in de leer gingen. Zijn Requiem laat zien dat hij wel degelijk een uitstekende musicus was
07. Equivalent 130729 - Hayato Aoki - 5.35
De jonge japanse guitarist Aoki heeft waarschijnlijk goed naar John Fahey geluisterd; vergelijkbare introspectieve, verwaaide klanken als die van de excentrieke Amerikaan komen ons tegemoet
08. Engines in the City - Jenny Hval - 3.38
Experimentele folk of Art-Pop van de Noorse zangeres Jenny Hval. Ze begon ooit als zangeres in een Gothic band, maar daar is nauwelijks meer iets van terug te vinden
09. Three Rondos on Folk Tunes: Andante-Allegro molto - Bela Bartok - 2.55
- zie track 02 -
10. I Feel Your Love - Laura Marling - 4.02
- zie boven -
11. Taknavazi e Santur - Hosein Alishapour & Alireza Falsafi - 4.11
De santuur, ook wel de Perzische citer geoemd, vertoont overeenkomsten met het Twentse hakkebord of de Hongaarse cembalon. Het instrument geeft een prachtig helder geluid en wordt bespeeld met lichte stokjes. Hosein Alishapour en Alireza Falsafi spelen het nummer Taknavazi e Santur
12. Piano-forte - Dick Raaijmakers - 5.05
Hypermoderne klanken van elektronische pionier Dick Raaijmakers. De compositie Piano-forte maakte hij toen hij van 1959 tot 1969 verbonden was aan het Instituut van Sonologie, dat in die periode in Utrecht stond
13. Oi Me Lasso: Lauda 26 Plangiamo Quell Crudel Basciar - 4.14
Gavin Bryars slaagt er als weinig anderen in om in de stijl van de Middeleeuwen en de vroege Renaissance te componeren. Hier een deel uit zijn versie van de Lauden, het gezongen ochtendgebed van kloosterlingen. Sopraan Anna Maria Friman en tenor John Potter zingen; Bryars zelf speelt de contrabas
